ارزیابی ریسک ماهی غیربومی تیلاپیای نیل (Oreochromis niloticus Linnaeus, 1758) در ایران

مطالعه حاضر به منظور ارزیابی ریسک ماهی غیربومی تیلاپیای نیل (.Oreochromis niloticus L) در سطح ایران انجام شد. دستورالعمل های ارزیابی ریسک متداول گونه های غیربومی در سطح دنیا برطبق معیارهای مشخص مورد بررسی قرار گرفت و ارزیابی ریسک این گونه براساس روش انتخابی اجرا گردید. همچنین به منظور ارزیابی دقیق تر، از ابزارهای کمکی مدل سازی پراکنش گونه ای نیز استفاده گردید. از میان دستورالعمل های مختلف، ابزار غربالگری تهاجمی گونه های آبزی (AS-ISK) بیشترین امتیاز را به جهت ارزیابی ریسک ماهیان غیربومی آب های شیرین ایران دریافت کرد. نتایج نشان داد که ریسک این گونه در ایران بالا بوده و تاثیرات مخرب آن قابل توجه است. میانگین عدد ریسک پایه (Basic Risk Assessment, BRA) و مجموع (BRA + Climate Change Assessment) به ترتیب 41/5 و 53/5 بدست آمد که از حد آستانه مدل برای کشور ایران (یعنی 21)، بسیار بالاتر می باشد. همچنین برطبق نتایج سایر دستورالعمل ها (یعنیGABLIS ، CEC، NRRA و +Harmonia)، ماهی تیلاپیای نیل دارای ریسک بالا می باشد. در مجموع، ریسک تهاجمی تیلاپیای نیل در کشور بالا بوده و متاسفانه راهکار کنترل آن نیز پیچیده، پرهزینه و در موارد بسیار زیادی غیرممکن است؛ بنابراین، جلوگیری از معرفی این ماهی، باید به عنوان بهترین استراتژی مدیریت در نظر گرفته شود.