سازوکار تدوین راهبردهای روزآمد حکمرانی بر مبنای آموزه های اسلامی

امروزه دو بعد ایرانی و اسلامی در تدوین راهبرد به یکی از کلیدی ترین مفاهیم عرصه حکمرانی تبدیل شده است. هدف از این پژوهش، ارایه سازوکاری است که از طریق آن کارگزاران حاکمیت قادر باشند این دو بعد را در تدوین سیاست های کلی حکمرانی اسلامی لحاظ کنند. پژوهش حاضر، یک پژوهش کاربردی و گردآوری داده ها به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش تحلیل محتوا و مضمون و با استفاده از نرم افزار MAXQDA انجام پذیرفت. در این پژوهش ابتدا ادبیات معاصر حکمرانی اسلامی و الگوی پیشرفت مورد بررسی قرار گرفت که حاصل تحلیل آنها پنج منظر اصول، مبانی، ماموریت، چالش ها و حکمرانی غیراسلامی بود. سپس آیات مرتبط قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه تحلیل مضامین آنها شش دسته کلی با این عناوین بود: (1) حکمرانی متعالی، (2) حکمرانی غیرمتعالی، (3) الزامات حکمرانی متعالی، (4) چالش ها و مشکلات، (5) چشم انداز، وظایف و اهداف حکمرانی و (6) حدود، عدالت و کنترل. با قرار دادن مضامین به دست آمده در محور های عمودی و افقی، ماتریسی به دست آمد که به وسیله آن امکان لحاظ کردن همزمان دو بعد اسلامی و ایرانی در تدوین راهبرد ها، میسر شد و به این ترتیب یک سازوکار اجرایی برای تدوین راهبردهای متناسب با الگو های اسلامی ایرانی مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت یک نمونه از فرآیند تدوین راهبرد با استفاده از این سازوکار انجام شد و بر اساس آیات مربوطه و نظرات اندیشمندان ایرانی این موضوع راهبردهای مشخصی به دست آمد.