بررسی چالش زغالگیری از دیدگاه متخصصین و جوامع محلی در جنگل های زاگرس

زغالگیری یکی از بهره برداری های عمده از جنگل های استان لرستان (به خصوص زاگرس میانی) است. هدف از این پژوهش بررسی چالش زغالگیری از دیدگاه متخصصین و جوامع محلی در جنگل های منطقه بسطام شهرستان الشتر است. بدین منظور از طریق جنگل گردشی و کمک متخصصین جنگلداری اقدام به انجام تحلیل سوآت در استان لرستان شد. پرسشنامه در اختیار نقش آفرینان (12 نفر از جوامع محلی و 40 نفر از متخصصین) قرار گرفت و بر اساس مقیاس لیکرت امتیازدهی شدند. جهت راهبرد گذاری زغالگیری از ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی استفاده شد. نتایج نشان داد که مهم ترین قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدید های زغالگیری ازنظر نقش آفرینان و کارشناسان به ترتیب شامل در نظر گرفتن معیشت محلی و افزایش درآمد خانوار، جنگل زدایی (کاهش تراکم، تاج پوشش و حذف تدریجی جنگل)، کاهش مهاجرت روستا به شهر و به خطر افتادن استمرار و پایداری جنگل است. نقش آفرینان محلی بر ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای شامل، آسیب به دستگاه تنفسی و بینایی و حادث شدن سوختگی ها در بدن افراد درگیر در زغالگیری، امکان برپایی نظام مدیریتی مشارکتی و حضور افراد خارج از سامان عرفی روستاها جهت زغالگیری تاکید داشتند. برای کل نقش آفرینان، کارشناسان و مردم محلی به ترتیب موقعیت های (48/13-، 09/26-)، (29/17-، 77/29-) و (5/0+ ، 59/12-) حاصل شد. بنابراین ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی تایید کننده راهبرد تدافعی (ازنظر کل جامع آماری و کارشناسان) و محافظه کارانه (ازنظر مردم محلی) بود. برای مدیریت بهینه جنگل و کاهش زغالگیری پیشنهاد گردید، نسبت به توانمندسازی جوامع محلی و ایجاد صندوق های خرد در راستای جنگل کاری و احیاء جنگل اقدام کرد و نسبت به کاهش و حذف زغالگیری از درختان بلوط اقدام شود.