الگوهای معیشتی عصر مس وسنگ جدید شمال غرب (مطالعه موردی تپه گردآشوان، حوضه رودخانه زاب کوچک)

تپه گردآشوان در حوضه رودخانه زاب کوچک شهرستان پیرانشهر واقع شده که طی دو فصل مورد کاوش باستان شناسی قرار گرفته است. نتایج کاوش اطلاعات درخورتوجه ای درخصوص سنت های فرهنگی دوره مس وسنگ جدید به دست داد. نتایج مطالعات مواد فرهنگی گردآشوان نشانگر حضور سنت سفالین کاهرو/ پیزدلی بوده و گاهنگاری نسبی نشانگر این امر است که بیشترین مناسبات فرهنگی و برهم کنش ها با مناطق قفقاز، آناتولی و بین النهرین می باشد. برخلاف مطالعات باستان شناسی بسیاری که در شمال غرب انجام گرفته، تاکنون حوضه زاب از منظر مطالعات گیاه شناسی و جانورشناسی مغفول مانده است. پژوهش حاضر به مطالعه بقایای زیستی و بازسازی الگوهای معیشتی عصر مس وسنگ شمال غرب ایران می پردازد. هدف اصلی این پژوهش تبیین اقتصاد معیشتی تپه گردآشوان در عصر مس وسنگ است. به منظور کسب اطلاعات جوامع هزاره چهارم و پنجم پیش ازمیلاد به بررسی سیستم های معیشتی ساکن در حوضه رودخانه زاب کوچک می پردازیم. وجود نهشت فراوان از بقایای خاکستر و دیگر بقایای سوخته عملا زمینه لازم برای انجام مطالعات میان رشته ای ازقبیل باستان گیاه شناسی و جانورشناسی را فراهم کرده است. پژوهش حاضر برمبنای کاوش های باستان شناسی، مطالعات گیاه شناسی و استخوان شناسی صورت پذیرفته است و با رویکرد توصیفی-تحلیلی، سعی در تبیین الگوهای معیشتی ساکنان تپه گردآشوان دارد؛ بنابراین این پژوهش به این پرسش می پردازد که الگوی معیشتی ساکنان گردآشوان در حوضه رودخانه زاب در عصر مس وسنگ میانی / جدید چگونه بوده است؟ چه طیفی از گونه های جانوری را دربرمی گیرد؟ به نظر می رسد دامپروری یکی از ارکان نظام معشتی بوده و بیشتر از کشاورزی رواج داشته است؛ چراکه میزان بقایای حیوانی بیشتر از بقایای گیاهی بوده است. نتایج مطالعات نشانگر الگوهای ترکیبی دامداری و کشاورزی است و نشانگر کاشت گندم نان و جو است که بیانگر اقتصاد متکی بر کشاورزی است.