جهت گیری ساختمان؛ تکنیک سازگاری اقلیمی در معماری بومی مناطق سردسیر ایران (مطالعه موردی: خانه های بومی شهر همدان)

در سال های اخیر اهمیت صرفه جویی در انرژی به دلیل کمبود منابع انرژی و مشکلات زیست محیطی ناشی از استفاده از انرژی های تجدیدناپذیر افزایش یافته است. مصرف انرژی در بخش مسکن بسیار بالا است و انتظار می رود با افزایش جمعیت جهان افزایش یابد. ایجاد آسایش در ساختمان ها در برابر مشکلات اقلیمی به مصرف بالای انرژی نیاز دارد. مطالعه راه حل های به کار رفته در مسکن بومی، برای مقابله با مشکلات اقلیمی و ایجاد آسایش برای ساکنین مناسب است و ساختمان های سازگار با اقلیم می توانند مصرف انرژی را کاهش دهند. معماری بومی منعکس کننده هماهنگی بین معماری و اقلیم است و با تکنیک های خورشیدی غیرفعال، آسایش ساکنین را فراهم کرده است. این پژوهش به مطالعه چند خانه بومی همدان با آب وهوای سرد کوهستانی در غرب ایران می پردازد تا عوامل موثر در کاهش مصرف انرژی را در آن ها شناسایی کند. مطالعه با هدف یافتن مهم ترین عامل در شکل گیری خانه های بومی هم ساز با اقلیم در همدان انجام شده است. این مطالعه در ابتدا با بررسی مطالعات پیشین، عوامل موثر اقلیمی در خانه های بومی را استخراج نموده و سپس با بررسی خانه های بومی شهر همدان و شبیه سازی برخی عوامل، به تحلیل آن عوامل مختلف پرداخته است. در مطالعات پیشین جهت گیری عامل مهمی ذکر شده بود که در این مطالعه با شبیه سازی خانه های بومی به صورت کمی بررسی شد. شبیه سازی خانه ها با نرم افزار Design Builder و برروی دو عامل جهت گیری و میزان سطح بازشوها صورت گرفت. نتایج نشان می دهد که با وجود این که عوامل مختلفی در کاهش مصرف انرژی در معماری بومی موثرند، اما مهم ترین آن ها جهت گیری مناسب این خانه ها نسبت به خورشید است. جهت گیری به خصوص برروی میزان سطوح بازشوها در یک جبهه موثر بوده و در مصرف انرژی برای گرم کردن اثر می گذارد. نتایج تحقیق نشان می دهد سایر عوامل حفاظت در برابر اقلیم سرد، وابسته به جهت گیری خانه ها نسبت به خورشید بوده و براساس آن شکل می گیرند.