بررسی مورفولوژیکی ریزگردهای حاصل از فرسایش بادی خاک های ساحل شرقی دریاچه ارومیه در تونل باد

امروزه عوامل مختلفی دریاچه ارومیه را در معرض خشکی قرار داده و به طوفان های نمک و پخش ریزگردها منجر شده است. در این پژوهش برای شناسایی ماهیت و کنترل ریزگردهای حاصل شده از این امر، سه سایت با سه لایه براساس ارتفاع از سطح آب های آزاد انتخاب و نمونه برداری خاک ها از عمق 10-0 سانتی متری به روش تصادفی انجام شد. نمونه ها در لایه 1 به علت نزدیکی به آب حذف شد و با انتخاب دو نمونه تصادفی از هر لایه در سطوح ارتفاعی دیگر، در مجموع دوازده نمونه تصادفی از عمق صفر تا ده سانتی متری برای اجرای آزمایش ها و مطالعات در تونل بادی از بین 153 نمونه انتخاب شد. این نمونه ها در سینی هایی به ابعاد 3×40×30 سانتی متر در فاصله 160 سانتی متری از قسمت مولد باد قرار گرفت و فرسایش بادی با سرعت 45 متر در ساعت بر آنها اجرا شد، سپس برای مطالعه ویژگی های مورفولوژیکی، رسوبات حاصل شده با دستگاه SEM جمع آوری و بررسی شد. نتایج مربوط نشان داد که اثر سایت بر دو ویژگی درجه مدور بودن و استحکام ذره، در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود و اثر ارتفاع قرارگیری در تونل باد نیز تنها بر ویژگی درجه گردآوری ذرات در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. براساس نتایج تحقیقات پیشین، دلیل اصلی گردشدن ذرات ناشی از طی مسیر طولانی بود و مورفولوژی نیمه مدور اغلب ذرات نیز می تواند شاهدی بر وجود منبع محلی با کانی شناسی غالب کلسیت، کوارتز و هالیت و معرف ذرات آلومینوسیلیکاتی رسی و کوارتز در ذرات باشد. همچنین نتایج ارتباط بین قطر ذرات و فواصل طی شده نیز بیانگر این است که ذرات با قطر کمتر از یک میکرون، تا مدت ها در جو باقی می ماند که یکی از مشکلات اساسی در ساحل شرقی است و ممکن است انتقال ذرات ریزتر استان های مختلف را تحت تاثیر قرار دهد و مشکلات متعددی به وجود آورد.