پژوهشی درباره مبانی قرآنی آداب معاشرت با تاکید بر دیدگاه های آیت الله جوادی آملی

ساحت ارتباطی انسان با دیگر انسان‎ها و سبک زندگی اجتماعی او بخش مهمی از معارف و احکام قرآن کریم را به خود اختصاص داده‎اند. قرآن، هم خطوط کلی بسیاری از آموزه‎ های معاشرتی را در قالب «بایدها و نبایدها» و هم برخی مبانی و زیرساخت‎های این آموزه ‎ها را در قالب «هست‎ها و نیست‎ها» بیان کرده است. درباره آموزه ‎های معاشرت، هم پژوهش‎ها و هم نگاشته‎ ها فراوان‎اند؛ ولی مبناپژوهی معاشرت مورد توجه قرآن‎پژوهان قرار نگرفته و همین، بایستگی این پژوهش را توجیه می‎کند، از این رو مسیله اصلی این پژوهش، یافتن مبانی و پایه-های قرآنی آداب معاشرت است و یافته‎ های آن چنین‎ اند: برخی مبانی قرآنی آداب معاشرت، مبنای آموزه‎ های همگانی معاشرت‎ اند و برخی دیگر مبنای آموزه‎ های معاشرت با خصوص مومنان. دسته نخست عبارت‎اند از: 1. حرمت انسان؛ 2. ملازمه حق و تکلیف در روابط اجتماعی؛ 3. موازنه حق و تکلیف؛ 4. تقدم مصالح اجتماعی بر منافع فردی، و دسته دوم بدین شرح‎اند:حرمت ایمان؛ 2. برادری دینی؛ 3. ولایت ایمانی مومنان بر یکدیگر.این مقاله، به اجمال، اثرگذاری مبانی یادشده بر آموزه‎ های معاشرتی را نیز بررسی می‎کند.روش تحقیق در این مقاله، نقلی- وحیانی و روش پردازش اطلاعات آن (داده ‎پردازی) تبیینی و تحلیلی، و روش گردآوری اطلاعات آن کتابخانه‎ای است.