بررسی جایگاه ساز بربت در فرهنگ موسیقی ایران باستان براساس نقشمایه های ظروف فلزی فاخر عصر ساسانی

هنر موسیقی، همواره در دوره های فرهنگی ایران مورد توجه بوده است. بر طبق مدارک مکتوب به جامانده از دوره حکمرانی ساسانیان (224-651 میلادی)، همچون کارنامه اردشیر بابکان، درخت آسوریک و خسرو و ریدگ، می توان دریافت که موسیقی در این زمان به شکوفایی رسیده بوده است. در میان انواع سازهایی که در دوره ساسانی وجود داشته، به نظر می رسد که ساز بربت از امتیاز خاصی برخوردار بوده است. شاید نام باربد، مشهورترین موسیقی دان این عصر نیز پیوندی با نام ساز بربت داشته باشد. هدف از پژوهش پیش رو این است که با ارایه نمونه هایی از ظروف فلزی منقوش دوره ساسانی با نقشمایه های ساز بربت، ویژگی های این ساز از لحاظ فرم و ارتباط نوازنده با نقشمایه های دیگر در هر صحنه را مورد بررسی قرار گیرد. این پرسش که هنرمند ساسانی اساسا چه انگیزه ای در خلق نقشمایه نواختن بربت روی ظروف فلزی تجملی داشته، مسیله اصلی تحقیق است. گردآوری داده های پژوهش، به روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آنها به روش توصیفی-تطبیقی انجام شده است. نتیجه نشان می دهد که طی دوره ساسانی، نقش ساز بربت در صحنه های متنوع، روی فرم های مختلفی از ظروف فلزی نقر شده است که اغلب صحنه ها نمایش دهنده بزم ها، ضیافت ها و جشن های درباری هستند و به طورکلی، جایگاه ویژه و رفیع ساز بربت را در فرهنگ موسیقی عصر ساسانی به تصویر می کشند.