هنر متعالیه در اشعار صدرالمتالهین

شعر گاهی به معنای صنعتی از صناعات پنجگانه به کار گرفته میشود و مراد از آن، صناعت و بیانی است که عنصر مشترک آن خیال است، در واقع فصل ممیز صناعت شعر از سایر صناعات، خیالانگیز بودن کلام است. گاهی شعر به معنای هنر اخذ میشود و می توان آنرا جزء هنرهای هفتگانه محسوب کرد. تعریف شعر هنری را می توان چنین دانست که شعر سخنی است که اولا موزون باشد، دوما دارای قافیه باشد و سوما مخیل باشد. در این مقاله شعر به معنای دوم مد نظر است، زیرا شعر به معنای هنر است که میتواند جنبه متعالیه داشته باشد، در حقیقت شعر به معنای نخست، جنبه صناعتی و آلی، و شعر به معنای دوم جنبه اصالی دارد. ملاصدرای شیرازی علاوه بر اینکه در علوم عقلی به زبان نثر قلمفرسایی کرده است، بسیاری از اندیشه های فلسفی متعالیه خود را نیز به زبان شعر بیان کرده است. آنچه که صدرالمتالهین به زبان منظوم سروده است، شعر به معنای دوم است، زیرا هم دارای سه شرط موزون و مقفی و مخیل است و هم اینکه حکمت متعالیه را به زبان شعر و هنر متعالی سروده است.