تحلیل کنش های گفتاری در استنادات قرآنی منابع دوره صفویه (مطالعه موردی تاریخ ایلچی نظام شاه)

این پژوهش در نظر دارد تا کنش های گفتاری استنادات قرآنی تاریخ ایلچی را بر اساس نظریه کنش گفتاری، تحلیل کند و به این پرسش پاسخ دهد که بر مبنای این نظریه، استنادات قرآنی این منبع، چگونه و بسامد هر کنش گفتاری به چه میزان بوده است؟ این پژوهش بر اساس روش توصیفی تحلیلی انجام شده و در آن از داده های کمی و کیفی استفاده شده است.
بیشترین کنش گفتاری استنادات قرآنی تاریخ ایلچی، با تعداد 81 مورد از 115 مورد با 43/70 درصد، مربوط به کنش های اظهاری است. کنش های ترغیبی با 15 مورد با 04/13 درصد در جایگاه دوم از بیشترین استنادات قرار دارند. کنش تعهدی در استنادات تاریخ ایلچی 8 مورد بوده و 95/6 درصد کنش ها را به خود اختصاص داده اند. 7 مورد با 08/6 درصد از کنش ها به کنش های عاطفی اختصاص داشت و در نهایت 4 مورد با 47/3 درصد کنش گفتار اعلامی در این استنادات دیده شد.
هنگامی که کنش های اظهاری بیشترین بسامد را در متن داشته باشند، نشانه آن است که نویسنده قصد دارد به صورت شفاف و مستقیم، حقایق و اطلاعات را به خواننده منتقل کند. این نوع کنش گفتاری در متون علمی، تاریخی، خبری و آموزشی بسیار رایج است.