مرور نقادانه آثار کووید-19 بر نظام های شهری

در روند توسعه تاریخی معماری شهری جهانی، هر اپیدمی بزرگ بیماری عفونی، تجدید و تکرار ایده ها، روش ها و استانداردهای جدید در معماری و شهرسازی را ارتقا داده است. راه های زیادی وجود دارد که برنامه ریزی شهری و طراحی شهری می تواند گسترش خطرات بهداشت عمومی را کاهش داده یا تشدید کند. همچنین شهرها همواره در خط مقدم همه گیری بوده اند و پاسخ های چند بعدی ارایه کرده اند تا به ساکنان خود اجازه دهند بهتر واکنش نشان دهند و با شیوع بیماری سازگار شوند. به همین جهت، مطالعه ی تاثیراتی که این بیماری همه گیر بر حوزه های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، دسترسی و حمل و نقل و کالبدی گذاشته است، همچنین مطالعه و بررسی شاخص های تاثیرگذار در انتشار ویروس پاندمی را توصیف می کند در این دوران اهمیت فراوانی دارد. این ملاحظات، تغییرات کالبدی و رفتاری را به همراه دارد. در این پژوهش، سعی بر آن است که با بررسی متون تخصصی در مورد تعاریف، ابعاد، حوزه های کاربردی، ویژگی ها و چالش ها و فرصت های برآمده از کووید-19 در ادامه، به شناسایی عوامل تاثیرگذار و ارایه سیاست ها و اقدامات برای مقابله و توسعه شهرهای مقاوم تر در برابر همه گیری ها به طراحان و برنامه ریزان شهری، پرداخته می شود. در این راستا مروری نقادانه بر پژوهش های پیشین انجام شد. طبق بررسی های صورت گرفته از مهم ترین تاثیرات پاندمی کووید-19 بر حوزه ی اجتماعی افزایش شکاف نابرابری و بی عدالتی اجتماعی می باشد، از مهم ترین تاثیرات پاندمی کووید-19 بر حوزه ی اقتصادی در کشورهای آسیب دیده، ضربه به زنجیرهای تامین در سراسر جهان و یخبندان عمیق اقتصادی می باشد، همچنین در حوزه ی زیست محیطی شاخص هایی نظیر دما و رطوبت در پژوهش های مختلف تاثیرات متفاوتی داشته اند اما آلودگی هوا با انتشار پاندمی همبستگی مثبت دارد. در مورد سایر پارامترهای محیطی مانند سرعت باد، شواهد موجود محدود و غیرقطعی است. از تاثیرات پاندمی کووید-19 بر حوزه ی کالبدی به طور کلی، در حالی که ارتباط بین شیوع بیماری های همه گیر و ویژگی های طراحی شهر ی بحث های زیادی را در رسانه ها و عموم ا یجاد کرده است، ادبیات موجود به طور مفصل مشخص نمی کند که چگونه معیارهای طراحی مختلف مانند اتصال، اندازه ی بلوک، ترکیب کاربری زمین، چند کانونی بودن و غیره بر میزان آلودگی و مرگ و میر به دلیل ویروس و ظرفیت شهرها برای واکنش به این پاندمی تاثیر می گذارند. با این حال، شاخص های تراکم، میزان جمعیت، ارتباط بین المللی، جابجایی جمعیت و زیرساخت های حمل ونقل و فرم شهری بر انتشار ویروس تاثیرگذار است.