پیش بینی ابراز خشونت فیزیکی براساس زودرنجی، تحریک پذیری و تکانشی بودن: نقش میانجی انتظارات اجتماعی و الگوی محیطی خشونت گرا

خشونت، استفاده از زور برای قرار دادن دیگران در وضعیتی برخلاف خواست آنان است. هدف این پژوهش، پیش بینی ابراز خشونت فیزیکی براساس زودرنجی، تحریک پذیری، و تکانشی بودن با توجه به نقش میانجی انتظارات اجتماعی و الگوی محیطی خشونت گرا در زندانیان نهاوند بود.

روش این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه ی آماری همه ی زندانیان نهاوند در سال 1398 بود که سابقه ی زدوخورد و درگیری فیزیکی داشتند. تعداد 115 زندانی به روش دردسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه ی پژوهش گرساخته پاسخ دادند. داده ها با روش همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر، و به کمک نرم افزارهای SPSS-25 و Lisrel تجزیه وتحلیل شدند. 

یافته ‎ها:

 میزان خشونت بر پایه ی طیف کم، متوسط، و زیاد به این صورت برآورد شد که میزان خشونت کم در 27 نفر (48/23 درصد)، خشونت متوسط در 69 نفر (60 درصد)، و خشونت زیاد در 19 نفر (52/16 درصد) از شرکت کنندگان مشاهده شد. نتایج نشان داد که بین خشونت فیزیکی با زودرنجی، تحریک پذیری، تکانشی بودن، انتظارات اجتماعی، و الگوی محیطی زندانیان رابطه وجود دارد (01/0 > P). همچنین، زودرنجی، تحریک پذیری و تکانشی بودن، خشونت فیزیکی را به واسطه ی انتظارات اجتماعی و الگوی محیطی پیش بینی می کنند (01/0 > P). سهم زودرنجی، تحریک پذیری، تکانشی بودن، انتظارات اجتماعی، و الگوی محیطی در پیش بینی خشونت فیزیکی به ترتیب 18/0، 21/0، 17/0، 19/0، و 24/0 به دست آمد.

نقش محیط و انتظارات محیطی یا شرایطی که در پیرامون یک فرد وجود دارد، در بروز خشونت فیزیکی اهمیت زیادی دارد. در این راستا، ویژگی های درون فردی مانند زودرنجی، تحریک پذیری و تکانشی بودن نیز می تواند در بروز خشونت فیزیکی در نمونه های مورد بررسی اثر دوچندان داشته باشد. بنابراین، محیط و انتظارات محیطی میانجی بین ویژگی های فردی و خشونت فیزیکی قرار می گیرد.