مطالعه تطبیقی راهبردهای جنگی حماسه کوشنامه با منابع تاریخی ایران باستان

کوشنامه ایرانشاه بن ابوالخیر از حماسه های بزرگ قرن ششم قمری است که پیرامون ماجراهای کوش پیل دندان، برادرزاده ضحاک، میگذرد؛ این حماسه نامه حاوی مطالب گوناگونی درخصوص تاریخ زندگی، آداب و رسوم، فرهنگ و علوم دوره حکومت ضحاک بر ایران و همچنین دوران سلطنت فریدون است. این مقاله بر آن است که با بررسی اطلاعات موجود در کوشنامه و منابع تاریخی ایران باستان، به واکاوی چگونگی جنگ و راهبردهای جنگی در حماسه کوشنامه و تطبیق آن با متون تاریخی بپردازد. هدف این نوشتار بررسی موضوعات مربوط به جنگ در این اثر از منظری تاریخی است.

این پژوهش با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی انجام شده است.

 بررسیها نشان میدهد آرایش جنگی، دسته های تشکیل دهنده سپاه و شگردهای جنگی و همچنین ابزار جنگی به کارگرفته شده در کوشنامه با مطالب نوشته های تاریخی مربوط به دوره ایران باستان مطابقت دارد.

نتایج پژوهش حاکی از مطابقت ارکان اصلی و فرعی سپاه، راهبردهای جنگی، مشاغل و مناصب مربوط به جنگ، همچنین حیله و فریبهای جنگی در کوشنامه با جنگ و شگردهای آن در ایران باستان مندرج در نوشته های تاریخی مربوط به آن دوره است؛ این موضوع نشان دهنده بهره گیری خالق کوشنامه از خداینامه ها و دیگر متون ادبی و تاریخی مربوط به ایران باستان میباشد؛ از این رو کوشنامه را میتوان منبعی مفید در شناخت مسایل و موضوعات مربوط به جنگ در ایران باستان دانست.