تاثیر اصلاح نگرش نسبت به مرگ در سلامت روانی از دیدگاه اسلام

مرگ، یکی از رخدادهای زندگی و سنت های قطعی در نظام آفرینش است که سابقه ‍ ای به قدمت پیدایش بشر دارد و همزاد با انسان است، یعنی هیچکس از آن مستثنی نمی باشد و حتی کاملترین انسانها که پیامبران و پیشوایان معصوم می باشند با آن مواجه خواهند شد. و هدف این مقاله، اثبات نقش اصلاح نگرش نسبت به مرگ مبتنی بر شناخت دقیق ماهیت آن در تامین سلامت روانی انسان از دیدگاه اسلام می باشد.

در مطالعه تاثیر اصلاح نگرش نسبت به مرگ در سلامت روانی از دیدگاه اسلام روش کار، توصیفی- تحلیلی است که با تامل در آیات و روایات و مراجعه به نظر کارشناسان دینی، روش های مقابله با نگرانی و اضطراب آور بودن مرگ، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است

بر اساس آموزه های دینی، می توان گفت نگرانی از مرگ ریشه در دو عامل دارد:1- عدم شناخت ماهیت واقعی مرگ مبتنی بر عدم شناخت مبانی انسان شناسی اسلام. 2- اعمال و رفتار قبیح انسان. که در صورت حل این دو مشکل مبتنی بر شناختن حقیقت انسان که روح اوست و روی آوردن به اعمال و رفتار ارزشمند، به مهمترین یافته که هدف این مقاله است انسان دست یافته و سلامت روانی او، تامین گشته و از هرگونه اضطراب و دلهره نسبت به مرگ رهایی یافته و به آینده خویش امیدوار خواهد شد. و یکی دیگر از یافته های اصلاح نگرش خوش عاقبتی و رهایی از بد عاقبتی می باشد. به این معنا که انسان هایی که حقیقت مرگ را به عنوان سنت الهی به خوبی درک نموده و به آن ایمان داشته باشند خود را به گونه ای مهیا می کنند از حیث اعمالشان که عاقبت به خیر باشند. و به عکس اگر انسان مرگ را نیستی و نابودی بداند خواه ناخواه دچار اضطراب و دلهره به لحاظ روانی در زندگی شده و به سوء عاقبت گرفتار خواهد شد؛ بررسی وضعیت افراد خوش عاقبت و بد عاقبت در تاریخ گویای همین جهت است.

شناخت عمیق مبانی انسان شناسی مکتب اسلام بر اساس آموزه های دینی، موجب رفع نگرانی از مرگ شده، انسان را رهنمون به اصلاح نگرش نسبت به مرگ و عدم غفلت از آن می کند، و انسان بهره مند از اطمینان و آرامش گشته و به سلامت روانی دست خواهد یافت. در این مقاله با ده روش برگرفته از تعالیم و معارف وحیانی از قبیل شناخت دقیق ماهیت مرگ، توجه به عمومیت مرگ، توجه به زیبایی ها و جلوه های زندگی پس از مرگ، درک صحیح از فلسفه زندگی و حیات و... به اصلاح نگرش نسبت به مرگ و تاثیر آن در سلامت روانی انسان پرداخته شده و براساس معارف ناب قرآنی و وحیانی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. لازم به ذکر است این پژوهش نیز مانند سایر پژوهش ها خالی از محدودیت نیست از جمله از نظر آمار و اطلاعات که چه تعداد از انسان ها با اصلاح نگرش بهره مند از سلامت روانی شده اند؛ به همین جهت بررسی میدانی و آماری با تدوین پرسش نامه در این زمینه در پژوهش های دیگر نیز پیشنهاد می گردد.