بررسی عملکرد ژنوتیپ متحمل به ریزش کنجد در آرایش کاشت های مختلف در مناطق داراب و دزفول
ارقام اصلاح شده متحمل به ریزش کنجد شاید تنها گزینه موجود برای توسعه کشت کنجد در کشورهای مستعد کشت این گیاه از جمله ایران باشد. در ارتباط با مدیریت زراعی از جمله آرایش کاشت بهینه ژنوتیپ واراداتی متحمل به ریزش کنجد اطلاعاتی در اختیار نیست. به همین منظور آزمایشی طی دو سال 1399 و 1400 در مزارع پژوهشی دو مرکز تحقیقات کشاورزی در استان های خوزستان (دزفول) و فارس (داراب) به صورت بلوک های خرد شده (نواری) در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این پژوهش اثر فاصله ردیف های30، 45 و 60 سانتی متری و فاصله بوته روی ردیف های 5، 8، 11 و 14 سانتی متری بر عملکرد، اجزای عملکرد، درصد روغن و عملکرد روغن ژنوتیپ متحمل به ریزش کنجد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در هر دو منطقه کاهش فاصله بین ردیف ها و بین بوته ها روی ردیف که پیامد آن افزایش تراکم در واحد سطح است موجب افزایش ارتفاع بوته شد. در ارتباط با عملکرد دانه، در منطقه داراب افزایش فاصله بین ردیف ها از 30 به 45 سانتی متر، شش درصد عملکرد دانه را افزایش داد اما بیشتر شدن این فاصله (از 45 به 60 سانتی متر) موجب کاهش عملکرد دانه شد. نتایج در این منطقه حاکی از آن است که بیشترین عملکرد دانه به مقدار 659 کیلوگرم در هکتار از آرایش کاشت 5×45 سانتی متر و کمترین آن با کاهشی 21 درصدی از آرایش کاشت 14×60 سانتی-متر بدست آمد. در دزفول حداکثر عملکرد دانه از آرایش کاشت 11×45 سانتی متر به مقدار 684 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. نتایج این پژوهش نشان داد در هر دو منطقه اجرای آزمایش بیشترین عملکردهای دانه از فاصله بین ردیف های 45 سانتی-متری حاصل شد. به عبارت دیگر در هیچ یک از مناطق فاصله بین ردیف متداول 60 سانتی متر بیشترین عملکرد دانه را تولید نکرد. همچنین نتایج نشان داد که در منطقه داراب افزایش تراکم کاشت تا 42 بوته در مترمربع عملکرد دانه را افزایش داد این در حالی است که حداکثر عملکرد دانه در دزفول در تراکم 38 بوته در مترمربع بدست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که کاهش فاصله بین ردیف ها با حفظ فاصله مناسب بین بوته ها می تواند در حصول به عملکردهای بالا در ژنوتیپ متحمل به ریزش کنجد موثر باشد. همچنین با افزایش تراکم ، عملکرد دانه تا حد معینی افزایش می یابد و پس از آن در محدوده باریکی از تراکم عملکرد ثابت و با افزایش بیشتر تراکم به علت افزایش رقابت عملکرد کاهش پیدا می کند.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.