مقایسه ابعاد سرشت و منش، نظم جویی شناختی هیجان و سبک فرزندپروری در نوجوانان تیزهوش و عادی

هوش به عنوان یکی از مولفه های شناختی همواره مورد توجه روان شناسان بوده است. هدف این مطالعه مقایسه ابعاد سرشت و منش، نظم جویی شناختی هیجان و سبک فرزندپروری در نوجوانان تیزهوش و عادی بود.

روش پژوهش: 

روش پژوهش علی- مقایسه ای بود و جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان تیزهوش مقطع متوسطه دوم شهرستان همدان در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 450 نفر تشکیل دادند که از این تعداد 184نفر (92 دانش آموز تیزهوش و 92 دانش آموز عادی) با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2006)، پرسشنامه ابعاد سرشت و منش (آدان و همکاران، 2009) و پرسشنامه اقتدار والدین (بوری، 1991) استفاده شد. فرضیه های پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیره تحلیل شدند.

یافته های پژوهش نشان داد که در مولفه های تنظیم شناختی هیجان، میانگین نمره تنظیم سازگارانه هیجان در نوجوانان تیزهوش و میانگین نمره تنظیم ناسازگارانه هیجان در نوجوانان عادی بالاتر از گروه تیزهوش بوده است (05/0 >P). در ابعاد سرشت و منش میانگین نمره مولفه های نوجویی، پشتکار، همکاری، خودراهبری و خودفراروی در نوجوانان تیزهوش و میانگین نمره مولفه های آسیب پرهیزی و وابستگی به پاداش در نوجوانان عادی بالاتر از گروه تیزهوش بوده است (05/0 >P). در سبک های فرزندپروری ادراک شده، میانگین نمره مولفه سبک فرزندپروری منطقی در نوجوانان تیزهوش و میانگین نمره مولفه های سبک فرزندپروری مستبدانه و آسان گیر در نوجوانان عادی بالاتر از گروه مقابل بوده است (05/0 >P).

نتایج به دست آمده به تفاوت های موجود بین نوجوانان تیزهوش و عادی و لزوم رسیدگی بیشتر به نوجوانان عادی در کم کردن این تفاوت ها تآکید دارد.