بررسی احکام و آثار فقهی- حقوقی هدایتگری معلم در تعلیم و تربیت اسلامی

یکی از کارکردها و نقش های مهم انبیا، معلم بودن و تعلیم آموزه های وحیانی به مردم است؛ اما آنها غیر از تعلیم، هادی و هدایتگر نیز بوده و در راستای تقویت ابعاد اعتقادی و اخلاقی دیگران، سعی وافر داشتند. معلم در نظام تعلیم و تربیت اسلامی، از انبیاء الگو می گیرد و انتقال دهنده صرف آموزه های درسی نیست؛ بلکه نسبت به ابعاد دینی و اخلاقی متربیان و هدایت آنان به سوی کمال نیز، مسیولیت دارد. با این مقدمه، سوال اصلی پژوهش پیش رو، این است که بر نفس «هدایتگری معلم»، چه احکام و آثار فقهی و حقوقی مترتب می گردد؟ آیا هدایت، حق است یا تکلیف؟ اگر حق متربی است آیا وی می تواند آن را اسقاط کند؟ و اگر به عنوان تکلیفی بر عهده معلم ثابت شد، آیا بریء الذمه شدن معلم، به صرف هدایت کردن مشروط است یا اهتداء متربیان؟ نویسنده تلاش دارد با تتبع در متون و منابع دینی و حقوقی و بر اساس روش کیفی و توصیفی- تحلیلی، پاسخی برای سوالات فوق بیابد. از مهم‎ترین نتایج بحث می‎توان به «وجوب نفسی اصل هدایتگری معلم، عینی بودن آن بر اساس عقد اجاره یا وکالت، اولویت معلم در هدایتگری بر اساس تضایف حق و تکلیف و غیرقابل اسقاط بودن حق هدایت»، اشاره نمود.