ارزیابی زمین ساخت فعال گسل های جنوب خاوری شهر همدان

گسل های سیاه کمر-علوی، یلفان-ارزانفود، کشین-سیمین، تفریجان-منگاوی و انجلاس-ورکانه با راستای عمومی شمال باختری-جنوب خاوری در بخش های جنوبی  و جنوب خاوری شهر همدان رخنمون دارند و پایانه شمال باختری برخی از این گسل ها مستقیما وارد حریم شهر شده است. از نظر جایگاه ساختاری این گسل ها در پهنه سنندج-سیرجان و در مجاورت رشته کوه های الوند قرار گرفته اند. در این مطالعه، با استفاده از شاخص های ریخت زمین ساختی و الگوی فرکتالی حاکم بر گسل ها، فعالیت نسبی تکتونیکی این گسل ها مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از الگوی فرکتالی، تراکم سیستم گسلی به طور دقیق در بخش های مختلف منطقه مورد مطالعه، مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین شاخص های ریخت سنجی عدم تقارن حوضه زهکشی، انتگرال ارتفاع سنجی، گرادیان طول رودخانه، تقارن توپوگرافی عرضی و شکل حوضه در منطقه مورد مطالعه اندازه گیری و سپس این شاخص ها به کمک تحلیل های سلسله مراتبی و وزن دهی، تلفیق و نقشه نهایی فعالیت نسبی تکتونیکی تهیه شده است. نتایج تحلیل های فرکتالی شکستگی ها نشان می دهد که افزایش بعد فرکتالی در بخش مرکزی تا جنوب باختری منطقه مورد مطالعه، نشان از پویایی بیشتر زمین ساختی و کاهش این مقدار در بخش های شمالی تا شمال خاوری نشان از بلوغ زمین ساختی بیشتری دارد. نقشه نهایی فعالیت نسبی تکتونیکی نیز نشان می دهد که بیشتر حوضه های بخش مرکزی تا جنوب باختری فعالیت نسبی تکتونیکی بالایی داشته و در کلاس یک طبقه بندی شده اند. همچنین در این نقشه، بیشتر مناطق دارای کلاس دو و سه با فعالیت نسبی تکتونیکی متوسط و پایین منطیق بر بخش های خاوری منطقه مورد مطالعه است. درواقع مناطق شهری و پیرامونی شهر همدان به ویژه بخش های جنوبی شهر، فعالیت نسبی تکتونیکی مقادیر بالایی نشان میدهند.