بررسی شیوع عوارض جانبی دیابت نوع 2 و عوامل مرتبط با آن: یک مطالعه مقطعی از سمنان

دیابت نوع 2، یک بیماری مزمن است که به دلیل شیوع گسترده و عوارض جانبی قابل توجه، از مشکلات اصلی حوزه بهداشت عمومی در جوامع مختلف به حساب می آید. بر این اساس، مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع عوارض جانبی دیابت نوع 2 و عوامل مرتبط با آن اجرا گردید.

مطالعه مقطعی حاضر در سال 1401 (خرداد لغایت شهریور ماه) با مشارکت 400 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در شهر سمنان انجام شد. ابزار مطالعه، پرسش نامه محقق ساخته ای بود که روایی محتوایی آن با نظر صاحب نظران و کسب نمره 92/0 و 87/0 به ترتیب برای شاخص های CVR و CVI تایید شد. نتایج بررسی های توصیفی برای متغیرهای کیفی به صورت فراوانی (درصد) و برای متغیرهای کمی به صورت میانگین (انحراف معیار) محاسبه و گزارش گردید. هم چنین جهت بررسی ارتباط آماری میان متغیرهای دموگرافیک و زمینه ای با شیوع انواع عوارض جانبی بیماری، به دلیل ماهیت کیفی متغیرها از آزمون کای دو استفاده شد.

میانگین سنی بیماران تحت مطالعه 93/51 بود که 51 درصد آنان را مردان و 49 درصد را زنان تشکیل می دادند. نتایج بررسی ها حاکی است که عوارض جانبی بیماری در 19 درصد بیماران مشاهده می شود به طوریکه 5/8 درصد از بیماران به نوروپاتی (با فاصله اطمینان 73/2±)، 8 درصد به رتینوپاتی (با فاصله اطمینان 65/2±) و 75/2 درصد به نفروپاتی (با فاصله اطمینان 60/1±) مبتلا هستند. هم چنین از میان متغیرهای دموگرافیک و زمینه ای مورد بررسی، متغیرهای وضعیت تحصیلی، وضعیت شغلی، بومی بودن، شهری یا روستایی بودن، نوع بیمه درمانی پایه، زمان سپری شده از تشخیص بیماری، فاصله زمانی میان تشخیص بیماری تا آغاز مراقبت، تحت کنترل بودن بیماری، و نیز محل دریافت مراقبت، دارای رابطه آماری معنی دار با وقوع عوارض جانبی مرتبط با دیابت نوع 2 می باشند (05/0>P).

یافته های مطالعه بیانگر آن است که میزان شیوع عوارض جانبی بیماری دیابت نوع 2 نسبت به آمارهای ملی و بین المللی در وضعیت قابل قبولی قرار دارد. هم چنین علاوه بر عواملی نظیر دسترسی بیماران به امکانات تشخیصی و درمانی مناسب و توانمندسازی بیماران در رابطه با خودمراقبتی؛ عوامل جغرافیایی، شغلی و مالی در شیوع عوارض جانبی دیابت نوع 2 نقش آفرینی می کنند.