ظرفیت های اجتماعی پیشگیرانه از جرم: تعهد اجتماعی و رفتار اخلاقی به عنوان عوامل بازدارنده قانون گریزی

قانون گریزی، یک تهدید جدی علیه امنیت عمومی است. قانون گریزی، وظیفه حکومت و اجتماع در حفاظت از شهروندان، سازمان ها و نهادها بر ضد تهدیداتی است که درباره امنیت مالی و جانی شان به وقوع می پیوندد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر تعهد اجتماعی بر قانون گریزی با میانجی گری رفتار اخلاقی انجام شده است.
پژوهش کنونی به روش توصیفی- پیمایشی و با نمونه آماری 265 نفری از دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال 1398 به وقوع پیوسته است. برای جمع آوری اطلاعات میدانی از ابزار پرسش نامه و برای تحلیل داده ها از دو نرم افزار اس پی اس اس[1] و پی ال اس[1]بهره گیری شده است .
جامعه باید براساس ظرفیت های نهفته در سلول های خود (افراد) کنترل شوند. با بررسی تعهد اجتماعی و رفتار اخلاقی افراد در پیش بینی قانون گریزی به این نتیجه دست یافتیم که هر چقدر در یک جامعه، افراد از تعهد اجتماعی (شامل قانون پذیری، مسیولیت پذیری، عام گرایی و تعامل اجتماعی) و رفتار اخلاقی بالایی برخوردار باشند، به تناسب تبیین واریانس گزارش شده در نتایج، میزان قانون گریزی کاهش یافته و افراد به صورت خودکنترلی عمل می کنند. این اتفاق در وهله اول، پدیده ای انضباطی و پیشگیری از قانون گریزی بوده و در وهله دوم یک فرهنگ سازی بسیار قوی اجتماعی تلقی می شود که افراد درنتیجه قانون و مسیولیت پذیری، عام گرایی و تعامل اجتماعی، ابراز رفتار اخلاقی نموده و به صورت مستقیم و غیرمستقیم از دو بعد تعهد اجتماعی و رفتار اخلاقی نسبت به قانون گریزی، مهار می شوند.
نتایج این پژوهش، نقش تعهد اجتماعی و بروز رفتار اخلاقی را در رابطه با کنترل قانون گریزی برجسته کرده و گامی موثر در فرهنگ سازی خودکنترلی جامعه با تقویت تعهد اجتماعی و ملاحظات رفتار اخلاقی برداشته است. نتایج پژوهشگران به استفاده از ظرفیت های نهفته در سلول های جامعه (افراد) و بسیج عموم درراستای خودکنترلی نسبت به پیشگیری از جرم تاکید دارد.