مدل عملیاتی ادغام برنامه های مراقبت سلامت در کلینیک های حقوق کودک

حمایت از کودکان یک ملاحظه اخلاقی و یک الزام حقوقی است. این مطالعه با هدف ارایه مدل عملیاتی ادغام برنامه های مراقبت سلامت کودک و نوجوان در کلینیک های حقوق کودک انجام شده است.

در این مطالعه کیفی ابتدا جستجوی هدفمند قوانین و متون مرتبط با حقوق کودک/ نوجوان در وبگاه های داخلی با استفاده از واژگان کلیدی شامل حقوق کودک/ نوجوان یا دوستدار کودک/ نوجوان یا سلامت کودک/ نوجوان انجام شد. پس از مرور قوانین مرتبط و پیشینه مراکز حامی و دوستدار کودک/ نوجوان، چالش های پیش روی این مراکز تعیین و مدل عملیاتی ادغام برنامه های مراقبت سلامت در کلینیک های حقوق کودک ارایه گردید.

مرور پیشینه پژوهش نشان دهنده تاسیس ساختارهای مراکز دوستدار کودک و نوجوان و باشگاه های سلامت نوجوانان توسط وزارت بهداشت و درمان با حمایت سازمان های بین المللی از سال 1385 و نیز کلینیک های حقوق کودک توسط انجمن علمی و مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک وزارت دادگستری از سال 1395 تاکنون می باشد. فعالیت این مراکز به دلیل توقف حمایت سازمان های بین المللی و نیز عدم به کارگیری راهبردهای همکاری بین بخشی، جلب همکاری سازمان های ذ ی نفع و مشارکت جامعه متوقف گردیده است. علیرغم موضع دولت در حمایت از کودکان و نوجوانان مطابق با قوانین و اسناد بالادستی و تداوم فعالیت کلینیک های حقوق کودک بر اساس ماده 50 آیین نامه اجرایی ماده 6 قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، مسایلی چون عدم تخصیص بودجه و لزوم رایگان بودن خدمات حقوقی، فقدان واحد پایش و اعتباربخشی و نیز عدم وجود حلقه اتصال بین این کلینیک ها و مراکز مراقبت سلامت از کودکان و نوجوانان در معرض خطر، از جمله چالش های پیش روی این مراکز هستند. از این رو ادغام برنامه های مراقبت سلامت کودکان و نوجوانان در معرض خطر در کلینیک های حقوق کودک و ارایه خدمات مشاوره و معاضدت حقوقی به آنان می تواند یک راهکار ابتکاری و پیشگیرانه برای تامین سلامت و خوب زیستی آنان باشد.

با توجه به توقف فعالیت مراکز سلامت ویژه کودک و نوجوان و راه اندازی ساختار مصوب کلینیک های حقوق کودک، مدیریت چالش های پیش روی این کلینیک ها و تعیین موارد ارجاع و خدمات قابل ارایه در قالب کلینیک های حقوق کودک، توسط شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با مشارکت نمایندگان سازمان های شریک توصیه می گردد.