آتشکده ها؛ با رویکرد بر سه آتشکده ایران: برزین مهر، فرنبغ و گشنسپ

در ایران پیدایش آتش در بطن روایات اساطیری نهفته و آبشخور آن به زمان های دور و تکوین عالم هستی بازمی گردد. در کنار حضور آتش در زندگی مکانی برای محافظت و مردمانی برای پریستاری از آتش که آن را پسر، نور و جوهر اهورایی می دانستند در نظر گرفته شد. گذر اعصار بر اقتدار و استقامت این مکان افزود تا جایی که تشخص و مقام خادمین و بانیان آن فزونی یافت و آتشکده هایی متناسب با طبقه های اجتماعی پدیدار شد. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی که بر پایه روش کتابخانه ای انجام یافته، برآنیم تا دریابیم پیدایش، پویایی و پیوستگی این مکان های ساخته شده توسط افراد نامدار، و نیز سبب تقدسشان بر اساس قدمت و اقلیم، چه بوده است. آنچه از ماحصل این پژوهش حاصل می شود موید این واقعیت است که آتشکده در نزد ایرنیان ساکن در پهنه ایرانشهر شاخصه اعتقاد به الوهیتی است که با تدبیر در مقام آفریننده، نگاهبان و روزی رسان، بهترین و ماناترین ودیعه آفرینش را به مردمانش ارزانی کرد تا نیایش و سپاسگزاری را سرلوحه زندگی خویش سازند. تشابهات و تفاوتهای پیرامون ساخت این مکان ها، حکایت از بن مایه ای برخاسته از کهن الگوهای اساطیری و مذهبی بر پایه طبقات اجتماعی آن روزگاران دارد.