بررسی بیان پروتئین های القاء شده برگ دو رقم سویا تحت تنش شوری توسط تکنیک الکتروفورز دو بعدی

گیاه سویا در تغذیه انسان از ارزش فراوانی برخوردار است، به طوری که پروتیین فرآوری شده سویا، جایگزین پروتیین های حیوانی مصرف روز افزون یافته است. عمده ترین تنش محیطی در اکثر مناطق جهان، شوری می باشد که رشد و عملکرد محصولات زراعی را محدود کرده است. لذا هدف از این تحقیق بررسی تغییرات الگوی پروتیینی دو رقم سویا تحت تنش شوری با استفاده از تکنیک الکتروفورز دو بعدی می باشد. آزمایشی در سال زراعی 1399-1398 به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیل اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل فاکتور اول تنش شوری (0، 3، 6 و 9 دسی ‏زیمنس بر متر) و فاکتور دوم ژنوتیپ های سویا (DPX و آرین) بودند. یافته ها نشان داد‏ با انجام الکتروفورز دو بعدی تعدادی لکه پروتیینی تکرار پذیر شناسایی شد که از این تعداد، 14 لکه پروتیینی مربوط به رقم DPX در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود و 11 لکه پروتیینی در رقم آرین تغییرات بیان معنی داری را در سطوح مختلف تنش شوری نشان دادند. همچنین 55 درصد از پروتیین های شناسایی شده کاهش بیان و 19 درصد افزایش بیان داشتند. پروتیین های شناسایی شده در مسیرهای متابولیکی مختلف مانند متابولیسم انرژی، فتوسنتز، تنفس، فعالیت های آنتی اکسیدانی، انتقال پیام، ترجمه، نسخه برداری و دیواره سلولی نقش دارند. بیشتر پروتیین های مشترک در ارقام DPX و آرین از آنزیم های کلروپلاستی و تعدادی هم از آنزیم های میتوکندریایی بودند. بیشترین تغییرات در رقم DPX (متحمل به شوری) و نهایتا کمترین تغییرات در رقم حساس آرین مشاهده شد که نشان دهنده تلاش بیشتر رقم DPX برای کاهش خسارت ناشی از تنش شوری است.