تحلیل تطبیقی مهارت استدلال ورزی قصد شده و تجربه شده در برنامه های درسی آموزش عالی ایران

یکی از اهداف نهایی آموزش عالی ، آماده سازی کارکنان با دانش و مهارت های ضروری است. این موضوع شامل پرورش مهارت های علمی دانشجویان همچون مهارت استدلال ورزی می گردد. از منظر تربیتی مهارت استدلال ورزی یک مکانیزم یادگیری است که استفاده از آن منجر به توسعه دانش می شود. در پژوهش حاضر وضعیت این مهارت در انواع برنامه های درسی قصدشده و تجربه شده در آموزش عالی ایران بررسی شد. در برنامه درسی قصدشده، اسناد بالادستی نظام آموزش عالی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار تجزیه و تحلیل شدند. روش نمونه گیری، هدفمند  و واحدهای تحلیل شامل کلمه، عبارت، جمله و پاراگراف بودند. سپس برای برنامه درسی تجربه شده، با استفاده از تکنیک نمونه گیری گلوله برفی، توانایی استدلال 130 دانشجو مورد سنجش قرار گرفت. اولین یافته اول مرتبط با بررسی برنامه درسی قصدشده نشان داد که در سطوح سیاستگذاری و مدیریتی نظام آموزش عالی ایران بر پرورش مهارت های علمی - همچون مهارت استدلال ورزی - به صورت آشکار و پنهان تاکیده شده است. دومین یافته نشان داد پاسخ های نوشتاری دانشجویان ساختار استدلالی مناسبی ندارند. این یافته با یافته اول همخوانی ندارد. ناهماهنگی برنامه درسی قصد شده با برنامه درسی تجربه شده نشان می دهد که در سطح اجرا به توسعه این مهارت توجه نشده است. علاوه بر این، برنامه درسی تجربه شده نشان می دهد که دانشجویان مهارت استدلال را از طریق برنامه درسی پنهان محیط دانشگاه کسب نمی کنند.