تاثیر کود نیتروژن بر عملکرد و کارایی مصرف آب ارزن دانه‎ای (Pennisetum miliaceum L.) در شرایط تنش کم آبی

به منظور بررسی تاثیر رژیم‎های آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر عملکرد و کارایی مصرف آب ارزن آزمایشی به صورت کرت‎های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند انجام شد. در این تحقیق رژیم آبیاری (50 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) به عنوان عامل اصلی و مقدار نیتروژن (صفر، 50، 100، 150 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که تنش کم آبی موجب کاهش 29/4 درصدی محتوی نسبی آب برگ شد. در شرایط آبیاری مطلوب با افزایش مصرف نیتروژن از صفر به 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار شاخص کلروفیل، ارتفاع بوته، تعداد دانه در پانیکول، عملکرد دانه و کارایی مصرف آب دانه به طور معنی دار و به ترتیب 32/7، 20/4، 23، 35/4 و 27 درصد افزایش یافت. هم‎چنین در شرایط آبیاری مطلوب کاربرد 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، تعداد پانیکول در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد زیستی و کارایی مصرف آب زیست توده را به ترتیب 9/7، 26/8، 26/5 و 12/7 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. در شرایط تامین 50 درصد نیاز آبی با افزایش مصرف نیتروژن از صفر به 50 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه، کارایی مصرف آب دانه و کارایی مصرف آب زیست توده به طور معنی دار و به ترتیب 24/9، 17/3 و 7/7 درصد افزایش یافت. به طورکلی نتایج نشان داد که جهت دست‎یابی به حداکثر عملکرد دانه با در نظر گرفتن کارایی مصرف آب می توان از تیمار آبیاری مطلوب و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در منطقه بیرجند استفاده نمود.