تهیه فرمولاسیون کپسول Bacillus subtilis و بررسی کارایی آن در مهار مرگ گیاهچه گوجه فرنگی ناشی از Rhizoctonia solani در شرایط گلخانه

استفاده از عوامل مهار زیستی یک روش امیدوارکننده و ایمن در راستای اهداف زیست محیطی برای مهار بیماری های گیاهی است. با این حال، به دلیل نداشتن پایداری و فقدان فرمولاسیون مناسب و کاربردی، نتایج به دست آمده از کاربرد این عوامل به ویژه در عرصه های کشاورزی به اندازه کافی کارآمد نبوده است. این مطالعه با هدف توسعه فرمولاسیون کپسول با استفاده از سدیم آلژینات جهت افزایش زنده مانی و بهبود عملکردBacillus subtilis  انجام گردید. تهیه کپسول ها با استفاده از روش ژلاسیون یونی انجام شد. کارایی کپسولاسیون 99 درصد برآورد گردید. میانگین اندازه کپسول های مرطوب و خشک تهیه شده به ترتیب 2600 و 1000 میکرومتر بود. نتایج تاثیر اشعه فرابنفش بر زنده مانی B. subtilis نشان داد باکتری در حالت کپسول (مرطوب و خشک) نسبت به حالت غیرکپسول مقاومت بیشتری در برابر اشعه فرابنفش داشت. در این خصوص با افزایش مدت زمان قرارگیری در معرض اشعه فرابنفش مقاومت سلول های باکتری در حالت کپسول نسبت به حالت غیرکپسول بیشتر بود. نتایج بررسی مقاومت حرارتی در دماهای مختلف بر نقش مثبت کپسول ها در افزایش زنده مانی و مقاومت B subtilis نسبت به حالت غیرکپسول تاکید داشت. در این رابطه، درصد زنده مانی B. subtilis غیرکپسوله پس از 60 روز قرارگیری در دمای 25 و 35 درجه سلسیوس به ترتیب 42 و 47 کاهش یافت. اما در مورد B. subtilis کپسوله کاهش درصد زنده مانی پس از مدت زمان و دمای مشابه به ترتیب 16/5 و 26 درصد برآورد گردید. نتایج بررسی گلخانه ای نشان داد استفاده از فرمولاسیون کپسول B. subtilis باعث کاهش درصد بیماری نسبت به B. subtilis غیرکپسول و کپسول های سدیم آلژینات به تنهایی شد. در این رابطه، درصد بیماری در گیاهان تیمار شده با باکتری کپسوله 4/44 درصد برآورد گردید درحالی که این میزان در شاهد 73/33 درصد بود. گیاهان تیمار شده با B. subtilis کپسوله از نظر شاخص های رشدی در مقایسه با شاهد تفاوت معنی داری داشتند. تغییرات شاخص رشد در رابطه با فرمولاسیون های مختلف B. subtilis (به صورت کپسوله، غیرکپسوله) و کپسول های سدیم آلژینات تنها برای ارتفاع ریشه معنی دار بود. این نتایج بر نقش مثبت تاثیر استفاده از B. subtilis و فرمولاسیون کپسول در کنترل مرگ گیاهچه ناشی ازRhizoctonia solani در گیاه گوجه فرنگی تاکید دارد.