بررسی تاثیر آموزش برنامه ایمن سازی روانی بر تنظیم هیجان میان فردی و خطرپذیری دختران مقطع متوسطه اول

روان شناسان مختلف نوجوانی را دوران احساس گرایی، عاطفه پرستی، بحران های سازنده و فشار و طوفان نامیده اند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش برنامه ایمن سازی روانی بر تنظیم هیجان میان فردی و خطرپذیری دختران مقطع (دوره) متوسطه اول بود.

این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری سه ماهه همراه با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول به تعداد 9780 نفر تشکیل دادند که در سال تحصیلی 98-1397 در 38 دبیرستان منطقه شانزده تهران مشغول به تحصیل بودند. در پژوهش حاضر برای انتخاب جمعیت نمونه، روش نمونه گیری خوشه ای به کار رفت. سی نفر از دانش آموزان داوطلب واجد شرایط دارای نمره کمتر در پرسش نامه تنظیم هیجان شناختی (گارنفسکی و همکاران، 2001) و نمره بیشتر در مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (زاده محمدی و همکاران، 1390)، وارد مطالعه شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. فقط برای گروه آزمایش آموزش برنامه ایمن سازی روانی ارایه شد. مدت زمان این برنامه آموزشی دوازده جلسه 75دقیقه ای بود. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 0٫05 ازطریق نرم افزار SPSS نسخه 24 تحلیل شد.

نتایج نشان داد، برای متغیرهای تنظیم هیجان میان فردی و خطرپذیری، اثر گروه، اثر زمان و اثر متقابل گروه×زمان معنادار بود (0٫001>p). همچنین نتایج حاکی از تفاوت معنادار میانگین های گروه آزمایش در مراحل پیش آزمون با پس آزمون (0٫001>p) و پیش آزمون با پیگیری (0٫001>p) برای متغیرهای تنظیم هیجان میان فردی و خطرپذیری بود. ازآنجاکه بین میانگین های متغیرهای مذکور در مراحل پس آزمون با پیگیری تفاوت معنادار وجود داشت، تاثیر آموزش برنامه ایمن سازی روانی در مرحله پیگیری ماندگار نبود (0٫001>p).

باتوجه به یافته های پژوهش، آموزش ایمن سازی روانی به نوجوانان کمک می کند تا خود را دربرابر موقعیت های مختلف پرخطر حفظ کنند و تنظیم هیجانات خود را بهبود بخشند.