توزیع مکانی روند تغییر فراسنج های فرین بارش شمال غرب ایران و ارتباط آن با گردش عمومی جو منطقه

گرمایش جهانی موجب افزایش میزان بخار آب اتمسفر و تغییر در چرخه آب شناسی و افزایش بارش های فرین شده است. هدف از پژوهش جاری بررسی روند تغییرات فراسنج های فرین بارش شمال غرب ایران و ارتباط آنها با گردش عمومی جو است. بدین منظور داده های بارش 20 ایستگاه همدید شمال غرب ایران در مقیاس روزانه برای سال های 1365 تا 1390 استخراج و شاخص های بارش محاسبه و نقشه های توزیع مکانی این شاخص ها ترسیم شد. برای بررسی تغییرات گردش عمومی جو و مطالعه تاثیر آن بر وقایع حدی نیز، داده های ترکیبی میانگین گردش اتمسفری سالانه دوره 1364-1340 که نمایشگر اقلیم گذشته و مقطع زمانی1395-1365 به عنوان دوره نوین بر پایه داده های بازتحلیل شده NCEP/NCAR دریافت شد. سپس نقشه های تفاضل با استفاده از متغیرهای ارتفاع ژیوپتانسیل سطح hp500، امگای سطح زمین، تاوایی نسبی سطح hp500، آب بارش پذیر و میزان بارش برای آشکارسازی تغییرات گردش اتمسفری در دو دوره فوق محاسبه و تولید شد و نتایج حاصل با برونداد فراسنج های حدی دما مقایسه شد. بررسی تغییرات فراسنج ها حاکی از این بود که تمام شاخص های بارش به جز شاخص بیشینه طول دوره رشد (CDD) دارای روند کاهشی هستند. مطالعه گردش عمومی جو نیز حاکی از افزایش ارتفاع تراز hp500 و در نتیجه پایداری جو منطقه می باشد. مطالعه امگا و چرخندگی نسبی نیز حاکی از تضعیف جریانات صعودی و چرخندگی مثبت در منطقه است. نقشه های تفاضل آب قابل بارش و نرخ بارش نیز کمبود بار رطوبتی جو و گرایش منطقه به سمت اقلیم خشک را نشان می دهد.