فرایند جایگزینی مکتب حدیثی حله با مکتب بغداد در باب حجیت خبر واحد

مطابق با تصویری که توماس کوهن در کتاب ساختار انقلاب های علمی از مرحله «بحران علمی» و در نتیجه «تغییر پارادایم» ارایه می کند، همیشه در فرایند تغییر مکتب و جایگزینی آن با مکتبی دیگر شاهد برخی مقاومت ها هستیم و به همین دلیل در عصر بحران علمی گاه شاهدیم که انبوهی از نظریات تولید می شوند. این سیر تحولات را در فرایند تغییر و جایگزینی مکاتب حدیثی امامیه، از جمله جایگزینی مکتب حله با مکتب بغداد در نیمه دوم قرن هفتم، نیز شاهدیم. بعد از ابن ادریس حلی و با آشکار شدن نقاط ضعف فقاهت مکتب بغداد، الگوی مکتب بغداد در مواجهه با سنت (عدم حجیت اخبار آحاد) با چالش های جدی روبه رو شد و فقهای متعددی با الگوی کلان فکری این مکتب مخالفت کردند. در این بین برخی، مثل محقق حلی در المعتبر، سعی کردند با ایجاد اصلاحاتی در این مکتب، توسعه ای را در پذیرش روایات قایل شوند و ضعف های نظریه مکتب بغداد را برطرف کنند. برخی دیگر نیز، مثل علی بن طاووس، احمد بن طاووس، فاضل آبی و محقق حلی در معارج الاصول، نظریه حجیت اخبار آحاد را در مقابل نظریه مکتب بغداد طرح ریزی کردند تا اینکه علامه حلی در آثار خود ادله متعدد عقلی و نقلی بر حجیت اخبار آحاد ارایه می دهد. به دلیل قوت استدلال او، مکتب حله با نام وی در بین امامیه شهرت می یابد.