بررسی عوامل موثر بر مدیریت جامع تالاب هامون سیستان با استفاده از تحلیل عاملی

افزایش روزافزون نیازهای انسانی به کالاها و خدمات اکولوژیک طی چند دهه گذشته منجر به افزایش توجه به مدیریت تالاب ها گردیده است و امروزه مدیریت اکوسیستم تالاب ها یکی از رویکردهای مدیریت سرزمین محسوب می شود. هدف از این تحقیق بررسی شاخص های مدیریت جامع تالاب هامون با استفاده از تحلیل عاملی است. این پژوهش به روش اسنادی و پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه در روستاهای شهرستان های هامون و نیمروز اجرا گردید که در طی آن ضمن بازدید و مشاهدات میدانی از روستاها، از مردم بومی منطقه پرسشگری به عمل آمده است. جامعه آماری پژوهش شامل 1987 خانوار روستایی از حاشیه کوه خواجه و تالاب هامون است که بر اساس فرمول کوکران تعداد 321 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند. بدین منظور سه شاخص اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جهت مدیریت تالاب هامون انتخاب گردید. در این تحقیق از آزمون های T مستقل و تحلیل عامل اکتشافی در نرم افزار SPSS24 برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد. نتایج روایی پرسشنامه ها به صورت نظری و بر اساس دیدگاه متخصصان و اساتید دانشگاه تایید و پایایی آن طبق ضریب آلفا کرونباخ برابر با 833/0 به دست آمد. نتایج به دست آمده نشان داد که بین شهرستان های هامون و نیمروز از لحاظ ابعاد اقتصادی، اجتماعی و مشارکتی و زیست محیطی تفاوت معناداری وجود دارد. میزان بارعاملی برای بعد اقتصادی برابر 95/0، بعد اجتماعی-مشارکتی برابر 97/0 و بعد زیست محیطی برابر 85/0 به دست آمد که نشان دهنده این است که بعد اجتماعی - مشارکتی و شاخص های آن نظیر احیاء کشاورزی با استفاده از قابلیت تالاب و انواع مشارکت ها در این زمینه بیشترین نقش و تاثیر از لحاظ مدیریت بر تالاب بین المللی هامون را دارا می باشند.