آنالیز مقایسه ای موضوعات عمده و نوظهور در حوزه کیلات مواد معدنی کمیاب

کاهش آنتاگونیسم، تداخل و رقابت بین مواد معدنی، افزایش قابلیت فراهمی مواد معدنی، بی اثر نمودن مواد ضد تغذیه ای، افزایش عملکرد، بهبود سلامتی (سیستم ایمنی، فعالیت تغذیه ای) راحتی و آسایش حیوان، بهبود کیفی فراورده های دامی (گوشت، شیر، پشم و...)، کاهش اثر تخریبی مواد معدنی بر ویتامین ها در پرمیکس ها و مکمل ها، حفظ محیط زیست از طریق کاهش آلودگی محیطی از اثرات استفاده از مواد معدنی آلی هستند. کیلات های مواد آلی (به‎خصوص پروتیین ها) و عنصر فلزی هستند سرعت جذب بالایی در روده دارند و امکان کاهش سطح استاندارد این عناصر در جیره را فراهم می سازند و بدون اینکه اثری بر خصوصیات تولیدی دام و طیور داشته باشند، آلودگی های زیست محیطی ناشی از این عناصر را کاهش می دهند. هدف پژوهش حاضر بررسی روند موضوعی حوزه کیلات به‎منظور شناسایی موضوع های عمده و نوظهور و بررسی سیر تحولات انجام شده در ساختار فکری این حوزه بود.

در این پژوهش ساختار فکری حوزه کیلات با استفاده از تحلیل ارجاع ها مورد مطالعه قرار گرفت. جامعه پژوهش حاضر را کلیه مقاله های پژوهشی و مروری منتشر شده توسط پژوهشگران در طول سال‎های 1990-2022 در مجله های نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس تشکیل می دهند. منبع گردآوری داده ها، پایگاه اطلاعاتی وب علوم و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها جهت ترسیم ساختار فکری این حوزه نرم افزار سایت اسپیس بود.

آنالیز داده‎ها نشان داد که واژگانی مانند zinc، copper، cattle، pig، metabolism و bioavailability واژگان برجسته ای هستند که منعکس کننده نقاط نوظهور اصلی حوزه کیلات در بازه زمانی مورد بررسی هستند. در طی سال‎های 2001- 2008 واژگانی همچون growth performance،trace element، cobalt، dietary zinc، trace mineral و 2010-2019 واژگانی همچون carcass trait، meat quality وnutrient digestibility نشان دهنده موضوع های جدید و نوظهور بودند نقاط اصلی و موضوع های نوظهور پژوهشی در بازه زمانی مورد بررسی در این پژوهش عباراتی همچون zinc با هم رخدادی 331، performance 324، copper 216 و supplementation 180 در حوزه کیلات بودند. در بین کلید واژه ها، سه کلید واژهavailability، ruminant و calve دارای بیشترین مدت زمان شکوفایی بوده اند. این سه موضوع به‎ترتیب به‎مدت 28، 19 و 16 سال مورد توجه جامعه علمی قرار گرفته اند. همچنین، در بین کلید واژه های مطرح شده کلید واژه pig با شکوفایی استنادی 13/28 بیشترین شکوفایی استنادی را در بازه زمانی 2008-2000 داشته و بیشتر مورد توجه جامعه علمی بوده است. به‎طور کلی نقاط نوظهور حوزه کیلات را می توان در چند مرحله نشان داد. مرحله اول، بازه زمانی 2006-1990 که موضوع های نوظهور این بازه شامل nitrogen, barley،protein، sheep و zinc مرحله دوم، بازه زمانی 2016-2007 عبارات pasture، plasma وselenium و مرحله سوم، بازه زمانی 2022-2017 که شامل health، muscle، beef، trace mineral و dietary supplementation بود.

از این‎رو، با توجه به موضوع های عمده و نوظهور شناسایی شده در این مطالعه، از این‎گونه پژوهش ها می توان به‎عنوان یک نقشه راه برای برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های کلان علمی کشور استفاده کرد. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مورد استفاده سیاست گذاران دخیل در امر پژوهش، اساتید، پژوهشگران و سازمان های ذی نفع در حوزه علوم دامی قرار گیرد.