تاثیر مکمل‎ سازی خوراکی منابع مختلف سلنیوم بر ظرفیت آنتی اکسیدانی کل، فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز و پراکسیداسیون لیپیدی منی در خروس های مادر گوشتی مسن

یکی از روش های بهبود در باروری، مکمل سازی عناصری نظیر سلنیوم به جیره است. اثرات مکمل سازی سلنیوم متفاوت است و شدیدا تحت تاثیر منبع و مقدار سلنیوم جیره قرار می گیرد لذا پژوهش حاضر به منظور تاثیر مکمل سازی خوراکی منابع مختلف سلنیوم بر ظرفیت آنتی اکسیدانی کل، فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز و پراکسیداسیون لیپیدی منی در خروس های مادر گوشتی مسن انجام شد.

این پژوهش با استفاده از 120 قطعه خروس مادر گوشتی راس 308 با سن 45 هفته در قالب طرح کاملا تصادفی با 10 تیمار، 4 تکرار و 3 پرنده در هر تکرا اجرا شد. علاوه بر جیره شاهد تنظیم شده بر اساس جدول استاندارد احتیاجات غذایی خروس مادر گوشتی سه منبع مختلف سلنیوم شامل سلنیت سدیم، سلنیوم آلی و نانو بایوکیلات سلنیوم، هر کدام در سه سطح صفر، 0/15، 0/30 و 0/45 میلی گرم در کیلوگرم به جیره پایه خروس های تیماری افزوده شدند. بعد از دو هفته تغذیه با جیره پایه، خروس ها به مدت 40 روز و از ابتدای سن 47 هفتگی تیمارهای آزمایشی را دریافت کردند. هر 10 روز یکبار اسپرم گیری به روش مالش شکمی از خروس ها صورت گرفت و سپس ظرفیت آنتی اکسیدانی کل، فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز، پراکسیداسیون لیپیدی منی و غلظت تستوسترون پلاسمای خون در ابتدا و انتهای آزمایش اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از رویه GLM و نرم افزار SAS 9.4 (2012) انجام شد.

بر اساس نتایج به دست آمده، سطوح 0/30 و 0/45 میلی گرم در کیلوگرم سلنیوم از منابع مختلف، موجب بهبود ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و میزان فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز نسبت به گروه شاهد شد. همچنین سطح 0/30 میلی گرم در کیلوگرم سلنیوم از منابع سلمکس و نانوبایوکیلات سلنیوم بیشترین میزان فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز را نسبت به سایر سطوح سلنیوم از منابع مختلف موجب شدند (0/05≥p). بیشترین مقدار پراکسیداسیون لیپید در گروه های شاهد و 0/15 میلی گرم در کیلوگرم سلنیت سدیم مشاهده شد. ظرفیت آنتی اکسیدانی کل در روز 20 آزمایش در گروه های دریافت کننده 0/30 میلی گرم در کیلوگرم سلمکس و فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در روز 10 آزمایش، گروه 0/30 میلی گرم در کیلوگرم سلنیت سدیم بیشترین فعالیت را نشان داد. کمترین مقدار پراکسیداسیون لیپید در روز 20 آزمایش مربوط به گروه 0/30 میلی گرم در کیلوگرم نانوبایوکیلات سلنیوم بود. میزان تستوسترون در گروه 0/30 میلی گرم در کیلوگرم سلمکس و نانوبایوکیلات سلنیوم نسبت به گروه های شاهد و 0/15 میلی گرم در کیلوگرم سلمکس به طور معنی داری بیشتر بود، ولی بین سایر تیمارها تفاوتی مشاهده نشد.

نتایج نشان داد که شکل آلی سلنیوم (منابع سلمکس و نانوبایوکیلات سلنیوم) نسبت به شکل معدنی (سلنیت سدیم)، در سطح 30/0 میلی گرم در کیلوگرم به جیره باعث بهبود عملکرد تولیدمثلی خروس های مسن می‎شود.