سرمایه اجتماعی در جهان بینی اسلامی: مورد مطالعه تحلیل مضمون اعتماد عمومی در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مدظله العالی)

امروزه یکی از ملزومات اساسی در جامعه اسلامی، تقویت سرمایه اجتماعی به منظور دستیابی به اهداف والای نظام سیاسی است. در این میان، از مفاهیمی که می توان از آن به مثابه پایه و شالوده سرمایه اجتماعی برای رسیدن به اهداف دیگر در جامعه یاد کرد، اعتماد عمومی است. در این پژوهش، ضمن تبیین روش تحلیل مضمون و با استفاده از تکنیک تحلیل شبکه مضامین، تعداد 306 داده ی متن اصلی بیانات حضرت آیت الله خامنه ای در موضوع اعتماد عمومی مورد تجزیه، تحلیل و بازآرایی دقیق قرار گرفت و در انتها 5 مضمون اصلی و فراگیر به عنوان مولفه های الگوی اعتماد عمومی در بیانات ایشان به دست آمد. هدف مقاله حاضر، واکاوی و کشف مضامین مرکزی و اصلی راه های تقویت اعتماد عمومی از طریق الگوی تحلیل مضمون، در منظومه فکری مقام معظم رهبری است. نتایج تحقیق نشان می دهد: اولا، سرمایه اجتماعی در جامعه اسلامی به عرصه ای برای زمینه سازی توسعه و پیشرفت تعین یافت. ثانیا، تکامل مفهومی سرمایه اجتماعی با جهان بینی اسلامی در مقایسه با رویکرد غربی، بسیار معنادار و شگرف است. ثالثا با تحلیل مضمون اعتماد عمومی در منظومه فکری مقام معظم رهبری اینگونه مستفاد می شود که ارتباط متقابل مردم و مسیولان موجب می شود تا از طریق عملیاتی شدن وعده های مسیولان به واسطه عملکردشان، از یک سو دولت به اهداف خود برسد و از سوی دیگر اعتماد مردم نسبت به نظام سیاسی تقویت شود و این امر، مشروط به شفاف سازی اقدامات خود از طریق ارایه گزارش های قوای سه گانه است.