بررسی نقش طراحی شهری مبتنی بر مولفه های ادراک ذهنی و نقش آن بر حضورپذیری شهروندان در آن

تحقیق حاضر در پی آن بوده که عوامل و معیارهای موثر بر ارتقای ادراک و تصویر ذهنی شهروندان از فضای شهری را شناسایی کند.

روش شناسی: 

این تحقیق کاربردی در سال 1402 با مطالعه موردی شهر تبریز به انجام رسید. از میان پیاده راه های شهری، چهار پیاده راه اصلی شهر تبریز با استفاده از نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. جامعه آماری تحقیق عابرین شهری این پیاده راه ها بوده که از میان آنها 100 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. به طوری که سهم هریک از پیاده راه ها 25 نفر تعیین شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه 30 گویه ای بود که با استفاده از مطالعه پیشینه تحقیقاتی و نظریات مرتبط، طراحی شد. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون کای اسکوار و همبستگی پیرسن استفاه شد.

در مجموع گذر تربیت به عنوان موفق ترین پیاده گذر در شهر تبریز به دلیل حضورپذیری بی نظیر آن توصیف شد، پس از آن گذر ولیعصر با احساسات خوبی که به دست می دهد، گذر موفق دیگر تبریز تعیین شد. در مجموع پیاده گذرهای شهر تبریز هم برای زنان و هم برای مردان مثبت ارزیابی شده، ولی زنان به دلیل پررنگ تر جلوه دادن حضورپذیری، تاثیر بیشتری از گذرها پذیرفته اند.

ارتقاء حضورپذیری در شهروندان طبق مطالعات انجام گرفته به ترتیب با سه بعد تصویرذهنی، مفهوم خوانایی و مفهوم سرزندگی مرتبط است. بر اساس یافته ها، مهمترین تاثیر در بین مولفه های ذهنی مربوط به بعد تناسبات (89/0) و در بین مولفه های طراحی شهری به بعد طبیعت (87/0) و در زمینه حضورپذیری نیز به ترتیب مولفه های تصویرذهنی در جایگاه نخست و پس از آن به ترتیب مولفه های خوانایی و سرزندگی قرار داشتند.