بررسی تطبیقی الگوگرایی در مسیحیت و اسلام، با تاکید بر دیدگاه زگزبسکی و اخلاق ولایی

الگوگرایی یکی از گونه های اخلاق فضیلت است که مطابق آن اسوه اخلاقی معیار اساسی اخلاق است. تاکنون دو قرایت مختلف از الگوگرایی ارایه شده است؛ قرایت برخاسته از سنت مسیحی و قرایت برخاسته از سنت اسلامی - شیعی. الگوگرایی در سنت مسیحی با نوشته های زگزبسکی و تحت تاثیر اندیشه مسیحی و شخصیت حضرت عیسی علیه السلام مطرح شده است. نظریه اخلاق ولایی که بر پایه معارف نقلی شیعه طرح شده است، شباهت بسیاری به نظریه زگزبسکی دارد. در اندیشه شیعی اسوه های تمام عیار، معصوم از گناه و خطا هستند و گفتار و رفتار معصومان معیاری برای شناخت مفاهیم و مصادیق اخلاقی است. هدف نوشتار تبیین و تطبیق این دو دیدگاه، نشان دادن برخی مزایای اخلاق ولایی بر الگوگرایی مسیحی با بیان عنصر عصمت اسوه و نقش باور به آن در دفع برخی اشکالات الگوگرایی است. در این مقاله، روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای و روش تحلیل تطبیقی است. باور به عصمت اسوه ها در نظریه الگوگرایی، اشکالاتی همچون اعتمادنداشتن به همه کنش ها و منش های الگو، طفولیت اخلاقی و نسبیت را از این نظریه دفع می کند. باور به عصمت الگوی تمام عیار، سبب مزیت الگوگرایی برخاسته از سنت شیعی بر الگوگرایی برخاسته از سنت مسیحی خواهد شد.