شناسایی نشانگرهایIRAP مرتبط با صفات مورفولوژیکی-زراعی در آفتابگردان دانه روغنی (Helianthus annuus L.) تحت شرایط آبیاری معمولی و محدود

تنش خشکی از عمده ترین عوامل تاثیرگذار محیطی بر رشد، عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی است. متاسفانه تغییرات اقلیمی حاکم بر جهان و مدیریتهای نادرست، زمینه گسترش دامنه اراضی خشک و نیمه خشک جهان را فراهم کرده است. در این بین آفتابگردان از جمله گیاهان روغنی مهم با مقاومت نسبی به تنش خشکی است. این پژوهش به منظور شناسایی نشانگرهای ملکولی پیوسته با ژن های کنترل کننده صفات جهت استفاده در برنامه اصلاحی و تسریع گزینش ارقام مقاوم به خشکی انجام گرفت. اطلاعات حاصل از 7 ترکیب آغازگر IRAP جهت شناسایی نشانگرهای مرتبط با صفات مورفولوژیکی-زراعی در 100 لاین آفتابگردان دانه روغنی، کشت شده در قالب طرح لاتیس ساده 10× 10 با دو تکرار در هر یک از شرایط معمولی و محدودیت آبیاری طی دو سال متوالی، استفاده گردید. بر اساس مدل خطی مخلوط تحت شرایط معمولی 12 و در شرایط تنش محدودیت آبیاری 10 نشانگر مولکولی با صفات مورد بررسی ارتباط معنی دار (01/0≥P) نشان دادند. نشانگر 61655 با صفت روغن تحت هر دو شرایط آبیاری معمولی و محدود، دو نشانگر 616510 و 61655 در شرایط آبیاری معمولی و نشانگر CfCr1 تحت شرایط آبیاری محدود با چندین صفت ارتباط معنی دار نشان دادند که می تواند ناشی از اثرات پلیوتروپی و یا پیوستگی نواحی ژنومی دخیل در کنترل صفات فوق باشد. نشانگر “616510” پیوسته با ژن های کنترل کننده عملکرد و نشانگر”CfCr1” پیوسته با ژن های کنترل کننده دو صفت قطر طبق و قطر ساقه از اجزای عملکرد، بعد از تایید به ترتیب می توانند برای گزینش ژنوتیپ های مطلوب در شرایط معمولی و محدودیت آبیاری استفاده شوند.