اثر افزودن اسانس صمغ درخت ون (Pistacia Atlantica Kurdica) به جیره میش‏ ها در اواخر آبستنی بر تولید و ترکیب شیر و رشد بره ‏های شیرخوار

رشد و سلامت بره‏ ها از بدو تولد تا زمان از شیر گرفتن تحت تاثیر عملکرد و کیفیت آغوز میش است. آغوز حاوی پروتیین‏ های ضروری، چربی‏ ها، هورمون‏ ها، ویتامین‏ ها و آنتی بادی ‏هایی است که ایمنی، رشد و نمو را تسهیل می‏ کند. بنابراین برای بهبود آغوز استفاده از جیره با کیفیت الزامیست. مصرف آغوز با کیفیت بالا، بقای نوزاد را بهبود بخشیده و توانایی تولیدمثل و بهره‏ وری آینده گوسفند را افزایش می‏ دهد. اگرچه ترکیب آغوز میش به طور گسترده تحت تاثیر تغذیه قرار می‏ گیرد، برخی از اسانس ‏های گیاهی برای بهبود سلامت گوسفند و بهره ‏وری آنها استفاده شده است. این آزمایش به منظور بررسی اثر تغذیه سطوح مختلف اسانس صمغ درخت ونPistacia Atlantica Kurdica به میش‏ ها قبل از زایش و در طول شیردهی بر خوراک مصرفی، کیفیت آغوز، تولید و ترکیب شیر و رشد بره های شیرخوار انجام شد.

اسانس صمغ درخت ون به صورت تجاری تهیه شد و به منظور تاثیر اسانس صمغ درخت ون در دوره آبستنی و شیردهی (به مدت 5 ماه به طول انجامید و زمان عادت‏ پذیری 21 روز بود) به جیره میش‏ ها افزوده شد. یک گله 168راسی میش که همگی تحت برنامه هم زمان سازی فحلی قرار گرفتند. تعداد 90 راس میش آبستن در ماه آخر بارداری (که در شکم دوم و سوم زایش بودند و میانگین میش‏ ها وزن1/65±68/84 کیلوگرم) به طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. گروه اول اسانس دریافت نکردند و گروه دوم و سوم به ترتیب روزانه 0/8 و 1/6 میلی لیتر اسانس صمغ درخت ون دریافت کردند. اسانس صمغ درخت ون درست قبل از هر وعده غذایی روی خوراک اسپری شد. در زمان زایمان، تعداد 36 راس بره تک قلو به همراه مادرهایشان به طور کاملا تصادفی در سه گروه آزمایشی تقسیم شدند. هر گروه به 4 واحد سه راسی میش برای تعیین میزان مصرف ماده خشک تقسیم شد. تمام داده های دیگر مانند تولید و ترکیب شیر، آغوز و اطلاعات رشد بره از 12 راس میش و بره‏ های آنها در هر تیمار به دست آمد.

هر دو گروه تیمار شده با اسانس صمغ درخت ون اثرات مثبتی بر افزایش ماده خشک و تولید شیر داشت، میش ها با دوز روزانه 1/6 میلی لیتر اسانس صمغ درخت ون، بیشترین میزان خوراک مصرفی و تولید شیر را داشت (0.05>p). اسانس بر وزن تولد بره‏ها تاثیری نداشت. تغذیه اسانس تاثیر مثبتی بر چربی، پروتیین و مواد جامد در آغوز و شیر داشت (0.05>p). سلول‏ های سوماتیک در آغوز و شیر درنتیجه تغذیه با اسانس صمغ درخت ون کاهش یافت (0.05>p).

اسانس صمغ درخت ون تاثیر مثبت و معنی داری بر سلول های سوماتیک آغوز و شیر داشت و باعث کاهش آن در تیمارهای حاوی اسانس شد. با توجه به تاثیر مثبت تغذیه اسانس صمغ درخت ون بر تولید شیر، ترکیب شیر و آغوز (چربی و پروتیین) و سرعت رشد بره‎ ‏های شیرخوار، می‏توان نتیجه گرفت که این اسانس را می توان به عنوان یک افزودنی خوراکی مناسب در جیره میش ها با دوز 1/6 میلی لیتر در روز توصیه کرد.