بررسی روند و پیش نگری تغییرات فرین های دمایی با استفاده از مدل های CMIP6 در شمال غرب ایران

بررسی تغییرات فرین های دمایی به دلیل گرمایش جهانی، خشکسالی و رخداد سرما و یخبندان دارای اهمیت زیادی است. لذا در این پژوهش به بررسی روند و پیش نگری تغییرات فرین های دمایی در شمال غرب ایران در دوره پایه (2014-1985) و سه دوره آینده نزدیک (2050-2021)، آینده متوسط (2081-2050) و آینده دور (2100-2081) پرداخته شد. بدین منظور از 2 شاخص حدی دمایی شامل روزهای یخبندان (FD) و روزهای یخی (ID) و آزمون روند من کندال (Maan-Kendall) جهت بررسی تغییرات استفاده شد. جهت پیش نگری تغییرات در دوره آینده نیز از بهترین مدل پس از ارزیابی 7 مدل گردش عمومی جو (GCMs) از سری مدل های گزارش ششم (CMIP6) تحت سه سناریوی واداشت اجتماعی- اقتصادی شامل SSP1-2.6, SSP3-7.0 و SSP5-8.5 بهره گرفته شد. توزیع فضایی روند تغییرات حدی های دمایی در دوره پایه نشان داد که با حرکت از شمال به جنوب و از غرب به شرق منطقه روزهای یخبندان افزایش می یابد. هسته بیشینه روزهای یخی نیز تقریبا در جنوب منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. ارزیابی مدل های مختلف با شاخص های خطاسنجی مختلف نشان داد که مدل های MRI-ESM2-0 و MPI-ESM1-2-L بهترین عملکرد را در شبیه-سازی فرین های دمایی در منطقه مورد مطالعه دارند. توزیع روند تغییرات در دوره آینده نیز نشان داد که روندها مشابه با دوره پایه است به طوری که روندهای کاهشی در شاخص های مورد بررسی به ویژه بر اساس سناریوی SSP5-8.5 در هر دوره تشدید خواهد شد. بدین صورت که روزهای یخبندان و روزهای یخی در انتهای قرن 21 نسبت به دوره پایه به ترتیب 45 و 13 روز، کاهش داشته است که بیشترین کاهش آنها نیز مربوط به ایستگاه های سردسیر منطقه است که نشان می دهد با افزایش دما، شاخص های یخبندان و روزهای یخی کاهش پیدا خواهد کرد.