بررسی ساختار سه بعدی چرخند های موجد بارش های فراگیر غرب و شمال غرب ایران با منشا دریای مدیترانه در دوره سرد سال
هدف اصلی این پژوهش، شناخت ساختار سه بعدی چرخند های موجد بارش های فراگیر غرب و شمال غرب ایران با منشا دریای مدیترانه در طول دوره سرد سال است. بنابراین برای رسیدن به این هدف اصلی و در راستای شناسایی چرخندهای مدیترانه ای و تعیین محل زایش آنها در دریای مدیترانه یک فرایند پنج مرحله ای پیموده شد. بر اساس این فرایند پنج مرحله ای، 93 چرخند را که بارش های فراگیر غرب و شمال غرب ایران را در یک بازه زمانی 10 ساله (2013-2004) سبب شده اند شناسایی و ساختار سه بعدی آنها مورد توجه قرار گرفت. نتایج نشان می دهند که یشتر چرخندهای موجد بارش-های فراگیر غرب و شمال غرب ایران در ابتدای زایش شان کم عمق و متوسط عمق بوده که در طول مسیر حرکت شان تبدیل به چرخندهای عمیق می-شوند. همچنین بیشتر مرکز چرخندها قبل از استقرار هسته مرکزی آنها بر روی خشکی ها، بارش های فراگیر غرب و شمال غرب ایران را سبب می شوند. علاوه بر این، مقدار چرخندگی، به استثنای روزهای ابتدایی تولد چرخندهای موجد بارش های فراگیر غرب و شمال غرب ایران که در بعضی ترازها مقادیر منفی و در بعضی ترازها مقادیر مثبت به خود اختصاص می دهند، در بقیه روزها در مسیر حرکت شان به سمت شرق، در تمامی ترازها، مقادیر مثبت (گردش چرخندی) را نشان داده اند. در نهایت در زمان زایش چرخندهای کم عمق بر روی خشکی های اروپا همواره یک وارونگی دمایی ضعیف در سطوح تحتانی جو قابل مشاهده است که می تواند یکی از ویژگی های مهم چرخندهای کوهساری باشد.
-
سازوکارهای انتقال رطوبت دریای عرب در خشکسالی ها و ترسالی های فراگیر ایران
زاهد دلدارزهی، *، محمود خسروی
نشریه جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، بهار 1403 -
Regionalizing precipitation characteristics of Helmand Basin in Afghanistan using TRMM Satellite Product
*, Fatemeh Firozi
Journal of Hydrosciences and Environment, Jun 2023