ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی در ارقام مختلف پنبه تحت تنش کم آبیاری

به منظور بررسی و تعیین عکس العمل 10 رقم پنبه نسبت به تنش کم آبی، آزمایشی به‎صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس طی سال های 1400 و 1401 انجام شد. عامل اصلی تنش آبیاری در دو سطح شامل تنش متوسط (دو مرتبه آبیاری در مراحل تشکیل غنچه و شروع گل دهی) و عدم تنش (چهار مرتبه آبیاری در مراحل تشکیل غنچه، شروع گل دهی، شروع تشکیل غوزه و ابتدای باز شدن غوزه) و عامل فرعی ارقام پنبه در 10 سطح شامل شایان، ساحل، سپید، ساجدی، گلستان، لطیف، ارمغان، پرتو، مای و لودوس بود. برای ارزیابی تحمل و حساسیت ارقام پنبه مورد مطالعه به تنش خشکی از شاخص های مختلف استفاده شد. با توجه به تجزیه واریانس مرکب داده ها و معنی دار شدن اثر سال، تجزیه واریانس و مقایسه میانگین داده ها در دو سال به صورت مجزا انجام شد، بیش ترین عملکرد وش در شرایط بدون تنش و تنش خشکی طی دو سال 1400 و 1401 به‎ترتیب ارقام ساجدی، گلستان و پرتو به‏دست آمد مطالعه ضرایب همبستگی در دو سال بین شاخص های تحمل به خشکی و عملکرد وش پنبه در شرایط بدون تنش و تنش خشکی بیان‎گر برتری شاخص های STI،MP ،GMP و K1STI بود. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که دو مولفه اول 51/99 درصد از تغییرات را توجیه نمودند. این مولفه ها همبستگی بالایی با شاخص های YS، STI،MP ،GMP ،YI ،K1STI ،K2STI و YP داشت که مولفه‎های پایداری عملکرد و تحمل به تنش نام گذاری شدند.