مطالعه تاثیر تیمار بذور پنبه با چند حشره کش علیه تریپس پنبه (Thrips tabaci Lindeman, 1889) در شرایط مزرعه ای

تریپس پنبه از آفات مهم اول فصل و اقتصادی پنبه در ایران است. پوره ها و حشرات کامل آفت به محض سبز شدن بوته ها، ضمن تغذیه باعث بدشکلی و تغییر شکل برگها، کاهش سطح سبز، ازبین رفتن جوانه انتهایی، کوتولگی و چند شاخه ای شدن بوته ها، کاهش رشد و درنتیجه کاهش عملکرد محصول می گرددند. یکی از روش های پیشگیری از خسارت آفت تیمارکردن بذر (ضدعفونی) با حشره کش ها می باشد. در این تحقیق اثر تیمار بذور به سه حشره کش بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در شرایط مزرعه ای مورد بررسی قرار گرفت.

این پروژه در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در استان های خراسان رضوی و جنوبی انجام شد. فاکتور اصلی (A) در 2 سطح بذر دلینته و کرکدار پنبه و فاکتور فرعی (B) در 7 سطح شامل حشره کش جدید تیامتوکسام (کروزر) به میزان 5 و 7 میلی لیتر، ایمیداکلوپرید (گایوچو) و تیودیکارب (لاروین) به میزان 5 و 7 گرم به ازای هر کیلوگرم بذر پنبه و شاهد بدون حشره کش مورد بررسی قرار گرفت. برای تیمار کردن بذر، حشره کش های مورد آزمایش در 25 میلی لیتر آب به ازای هر کیلو گرم بذر مخلوط شده و سپس بذور پنبه را داخل محلول حاصله قرار داده و به مدت 10 دقیقه بهم زده شدند. پس از آغشته شدن تمام سطوح بذور به محلول سمی، بذور تیمار شده روی ورق کاغذی قرار گرفت تا کاملا خشک شدند و 24 ساعت بعد کشت در مزرعه انجام شد پس از سبز شدن بوته های پنبه، آماربرداری از هفته اول تا پنجم بعد از سبز شدن انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده نرم افزار SAS Ver.16 و مقایسه میانگین ها با ازمون چند دامنه ای دانکن انجام شد.

نتایج نشان داد که نوع بذر (دلینته یا کرک دار بودن) روی اثر بخشی تیمار بذر برای کنترل آفت تریپس پنبه تاثیری نداشت ولی بین تیمارهای حشره کش از نظر تعداد آفت تفاوت معنی داری مشاهده گردید. در بین حشره کش های مورد آزمایش حشره کش گایوچو به میزان 7 گرم و کروزر به میزان 7 میلی لیتر در یک کیلوگرم بذر به صورت تیمار بذر بیشترین تاثیر را در پیشگری از خسارت این آفت داشته و قابل توصیه می باشند.

 با توجه به نتایج این تحقیق می توان گفت که حشره کش های کروزر (7 میلی لیتر) و گایوچو (7 میلی لیتر) به ازای یک کیلوگرم بذر بهترین نتیجه را نشان دادند. لذا برای پیشگیری از تغذیه و خسارت تریپس و حتی سایر آفات مکنده اول فصل در پنج هفته اول دوره رشدی گیاه، این دو حشره کش برای بذور کرکدار و بدون کرک(دلینته) به صورت دستی یا مکانیزه در کارخانجات دلنتیه گیری بذر توصیه می گردند.