تحلیل کارآمدی راهبردهای سیاست خارجی ایران در ترکمنستان و تاجیکستان

ایران دارای پیوندهای تاریخی و اقتصادی نزدیک با آسیای مرکزی است که پایه ای قوی برای ایجاد روابط با یکدیگر فراهم می کند. موقعیت جغرافیایی کشورهای آسیای مرکزی باعث ایجاد زمینه های همکاری با ایران می شود. جمهوری اسلامی ایران به طور فزاینده ای به دنبال تعامل در منطقه آسیای مرکزی برای تامین منافع ملی خود و تنوع بخشیدن به اقتصاد خود و همچنین جلوگیری از انزوای جهانی حاصل از تحریم های بین المللی بوده است. در سال های اخیر ایران و تاجیکستان همکاری ها و پروژه های فرهنگی و علمی متقابل خود را افزایش داده اند که بیشتر این فعالیت ها در تاجیکستان انجام شده است. ایران و ترکمنستان نیز بعد از استقلال اقدام به برقراری روابط دوجانبه نموده اند. ایران از سیاست خارجی «بی طرفی» ترکمنستان و نگرش های مردد آن نسبت به کشورهای مستقل مشترک المنافع، دفاع نموده است. پژوهش حاضر به استفاده از رویکرد توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال است که استراتژی های سیاست خارجی ایران در این دو جمهوری کدامند؟ آیا استراتژی ها کارآمدی لازم جهت تامین منافع ملی ایران در این دو کشور را دارا بوده است یا خیر؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که با تحلیل پیشران های سیاسی موثر در روابط طرفین، سیاست خارجی ایران در دو کشور تاجیکستان و ترکمنستان در تطابق به پتانسیل های دوجانبه نبوده است و تنها در دو سال اخیر با اتخاذ سیاست خارجی نگاه به شرق روابط طرفین آهنگ توسعه در پیش گرفته است.