شکل گرایی در اسناد تجاری و تعامل آن با اراده

وجود قصد و اعلان آن در ایجاد، انتقال، ضمانت و حتی پرداخت اسناد تجاری به معنای خاص خود (برات، سفته و چک) لازم، ولی کافی نیست؛ بلکه رعایت و اعمال شکل، موضوعیت دارد و مآلا آثاری بر آن مترتب است. توجه ویژه و اعتباربخشی خاص به شکل در اسناد تجاری، غالبا از ابتکارات تجار بوده و در طول تاریخ تکامل یافته و درکنوانسیون های بین المللی و کشورهای مختلف مورد تایید قانون گذار، رویه قضایی و دکترین حقوقی قرار گرفته است. برخلاف دیگر شاخه های حقوق خصوصی از جمله حقوق قراردادها و جاری بودن اصل حاکمیت اراده به عنوان یک اصل مسلم و نماد رشد و بلوغ حقوق خصوصی، اصولا شکل گرایی موجب کندی و بعضا پیچیدگی در روابط اقتصادی اشخاص به ویژه تجار می گردد، در حالی که شکل گرایی در اسناد تجاری با توجه به فلسفه جدایی حقوق تجارت و همچنین مبانی ایجاد اسناد تجاری، قدرمتیقن مبتنی بر لزوم سرعت، سهولت و اطمینان در روابط تجار است. بر همین مبنا نیز سودای جایگزینی سند تجاری با اسکناس به عنوان ظرف پول (نه خود پول)، از علل و مبانی مهم ایجاد و استفاده از اسناد تجاری است که رابطه تنگاتنگی با نظم عمومی اقتصادی دارد. در این مقاله سعی شده است، متفاوت از پژوهش های انجام شده، مفهوم و نسبت تعامل شکل گرایی با اراده و مبانی آن در اسناد تجاری مورد تجزیه و تحلیل حقوقی قرار گیرد.