بررسی چگونگی شکل گیری شخصیت، عوامل موثر در آن و معرفی شخصیت مطلوب در اندیشه شهید مطهری

یکی از مباحث مطرح شده در حوزه های معرفتی، شخصیت انسان است. شخصیت تشکیل شده است از الگوهای ویژه فکری، احساسی و رفتاری که هر فرد را از افراد دیگر متمایز می کند. این الگوها، که از مجموعه نقاط مهم به هم پیوسته شکل یافته، در طول زمان، به تدریج شکل گرفته و عوامل متعدد و گوناگونی در شکل‏گیری آن ها موثر است که بدون بررسی آن ها سخن گفتن از شخصیت بی‏معنا و نامفهوم است. این پژوهش با هدف بررسی فرآیند شکل گیری شخصیت و عوامل موثر بر آن در اندیشه شهید مطهری و معرفی شخصیت مطلوب در نظریه ایشان به انجام رسیده است. بدین منظور کلیه منابع و مراجع موجود و مرتبط با آراء تربیتی ایشان مورد بررسی توصیفی قرار گرفته و داده های حاصل طبقه بندی و تحلیل شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که به طور کلی ابعاد شخصیت انسان در اندیشه ایشان شامل دو بعد شخصیت درونی انسان و صورت ظاهری شخصیت است. در شکل گیری این دو بعد، برخی عوامل ارادی و برخی غیر ارادی هستند. از جمله عوامل ارادی می توان به فکر و اندیشه منطقی، اراده انسانی، اراده اخلاقی، فعل ارادی و از جمله عوامل غیرارادی می توان به ویژگی های اقلیمی، شرایط انعقاد نطفه و ویژگی های روحی و جسمی والدین (در سیر وجودی) و شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و زیستی (در نفوذ بیرونی) اشاره کرد. شخصیت مطلوب در اندیشه شهید مطهری، شخصیت الهی است که با ایمان به خدا شکل می گیرد.