ارزیابی خصوصیات ریخت شناسی، قدرت رشد و عملکرد چند رقم بادام در شرایط محیطی نی ریز استان فارس

با توجه به ضرورت سازگاری درختان میوه مناطق معتدله با آثار ناشی از وقوع پدیده تغییر اقلیم، معرفی ارقام جدید محصولات باغی به ویژه ارقام پر محصول و بازارپسند بادام که دارای نیاز سرمایی/گرمایی و زمان گلدهی متنوع باشند و بتوانند در مناطق مختلف سازگار شوند، ضروری است. از این رو، درختان سه رقم بادام، که اخیرا ثبت شده اند، شامل: آریا، بردیا و ضیغمی و دو رقم تجاری به عنوان شاهد (فرادویل و فرانیس)، پیوند شده روی پایه بذری بادام تلخ، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار در سال های 1397 تا 1400در باغی در شهرستان نی ریز در استان فارس از لحاظ نیازهای اقلیمی، عملکرد و کیفیت محصول، و روابط بین خصوصیات مورفولوژیکی و پومولوژیکی درخت، برگ، گل و میوه ارزیابی شدند. نتایج حاکی از برتری رقم آریا از لحاظ قدرت رشد (325 سانتیمترمربع سطح مقطع عرضی تنه)، عملکرد (به ترتیب برابر با 100/26گرم میوه خشک و 25/36 گرم مغز بر سانتیمترمربع سطح مقطع عرضی درخت) نسبت به سایر ارقام بود. درصد دوقلویی و عملکرد مغز ارقام ضیغمی و بردیا در حدود استاندارد مغز بادام نبودند. آریا و بردیا کمترین (296 واحد) و فرادویل بیشترین (515 واحد) نیاز سرمایی را داشتند. نیاز گرمایی ارقام جدید ثبت شده (9490 واحد) نیز کمتر از ارقام شاهد (11186 واحد) بود. گلدهی آریا و بردیا حدود دو هفته زودتر از ارقام شاهد بود و رقم ضیغمی حد وسط این دو گروه قرار داشت. بر اساس نتایج این پژوهش بادام رقم آریا می تواند به عنوان رقم تجاری برای کشت در مناطق دارای شرایط محیطی مشابه منطقه نی ریز در استان فارس و عاری از خطر سرمای بهاره مدنظر قرار گیرد.