ترس از زمین خوردن و فعالیت های بدنی: مقایسه بین سالمندان روستایی و شهری

هدف :

فعالیت های بدنی مناسب، نقش مهمی در کاهش بیماری و مرگ و میر دوره سالمندی دارند و از عوامل اصلی سالمندی سالم به شمار می آیند. اما ترس از زمین خوردن مانعی برای فعالیت بدنی مناسب است. به دلیل تفاوت سالمندان شهری و روستایی در علل زمینه ای ترس از زمین خوردن و میزان و نوع فعالیت های بدنی، هدف این مطالعه بررسی و مقایسه ارتباط ترس از زمین خوردن با فعالیت بدنی در سالمندان شهری و روستایی بود. 

روش بررسی:

در این مطالعه مقطعی تحلیلی، 350 نفر از سالمندان 60 سال و بالاتر تحت پوشش مراکز خدمات جامع سلامت روستایی (224 نفر) و شهری (126 نفر) در شهرستان کنارک استان سیستان و بلوچستان، به شیوه نمونه گیری ساده و براساس معیارهای ورود و خروج مطالعه انتخاب شدند. علاوه بر ثبت اطلاعات جمعیت شناختی نمونه موردمطالعه، برای ارزیابی ترس از زمین خوردن و فعالیت بدنی به ترتیب از نسخ فارسی پرسش نامه های مقیاس کارآمدی ترس از زمین خوردن فرم بین المللی (FES-I)، سنجش سریع فعالیت بدنی (RAPA)، فعالیت های روزمره زندگی (ADL) و فعالیت های ابزاری زندگی (IADL) استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با آزمون های توصیفی و تحلیلی و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 25 انجام شد.

یافته ها:

 میانگین و انحراف معیار سنی کل نمونه موردمطالعه، 7/84±68/48 سال (روستایی 8/29±69/53 سال و شهری 6/61±66/62 سال بود و دو گروه موردمطالعه از لحاظ سنی دارای اختلاف آماری معنی داری بودند (001/p<0). میانگین نمره آزمون FES-I در کل سالمندان 6/67±20/74 (روستایی 7/25±21/59 و شهری 5/17±19/23) بود و دو گروه از لحاظ متغیر ترس از زمین خوردن با هم اختلاف آماری معنی داری داشتند (001/p<0). آزمون همبستگی پیرسون نشان داد امتیاز پرسش نامه FES-I با امتیاز پرسش نامه های ADL ،IADL و بخش اول پرسش نامه RAPA در کل سالمندان و در سالمندان روستایی و شهری، ارتباط آماری معنی دار منفی دارد (0/001 >P)، درحالی که با بخش دوم پرسش نامه RAPA هم در کل سالمندان (0/40 = P) و هم در سالمندان روستایی (0/38=P) و شهری (0/81=P)، ارتباط آماری معنی داری نداشت.

نتیجه گیری:

 پژوهش حاضر نشان داد ترس از زمین خوردن در سالمندان روستایی بیشتر از سالمندان شهری است. میزان فعالیت بدنی در فعالیت های روزمره زندگی و فعالیت های بدنی هوازی در مناطق شهری بیشتر از سالمندان مناطق روستایی بود، درحالی که میزان فعالیت های روزمره ابزاری و فعالیت های بدنی مربوط به قدرت عضلانی و انعطاف پذیری، در دو گروه سالمندان مناطق روستایی و شهری تفاوت آماری معنی داری نداشت.