از افق «اکیست» تا افق «سالک» (غایت سلوک از دیدگاه «مولانا» و «پاول توئیچل»)

«اکنکار» جنبشی معنوی است که در دوران پست مدرن متولد شده و درحالی که هنوز جشن شصت سالگی اش را نگرفته، اما یکی از ادعاهای «توییچل»، بنیان گذار امریکایی این جنبش و پیروانش این است که مولانا، شمس، حافظ و فردوسی از رهبران پیشین این شبهه آیین بوده اند و نه تنها اینان همگی جزء نظام باستانی اکنکار بودند، بلکه تمام قدرت خود را نیز از این نظام گرفته اند. توییچل، نام این بزرگان را در کتاب های خود آورده و مدعی است پیروان اکنکار (اکیست ها) تا قرن سیزدهم میلادی هیچ گونه دستورالعمل مکتوبی نداشتند تا این که مولانا جلال الدین، شاعر عارف پارسی در اثر جاویدان خود، برای نخستین مرتبه جهان بینی آن ها، «اک» را تدوین کرد. منظور وی همان کتاب مثنوی معنوی است، که انباشته از اعتقادات و باورهای ناب عرفانی است. این پژوهش قصد دارد با معیار قراردادن سه موضوع از آثار مکتوب هریک از این دو تفکر، دیدگاه مولانا در زمینه غایت سلوک را با غایت مورد نظر در جنبش اکنکار، که حاصل تجربیات بنیان گذار و نیز سالکین این جنبش است، مقایسه کند و به بعضی از شباهت ها و تفاوت های آن بپردازد. این پژوهش، موضوع محور و توصیفی است و با رویکردی تطبیقی یا مقایسه ای به بیان وجه کارکرد دین در هستی شناسی و غایت اندیشی انسان از رهیافت تاثیر تجربی دین در روح «عارف کامل از دید مولانا» و «متعالی ترین اکیست از دید توییچل» می پردازد. یافته پژوهش این است که توییچل خلاف ادعای خود، مبنی بر پذیرش کتاب مثنوی به عنوان جهان بینی معرفتی خود، نه در کلیت مراحل سلوک و نه در غایت آن، به جهان بینی مولانا، پای بند نبوده است.