سنخ شناسی و گونه شناسی روایات کتاب«العرف الوردی فی اخبار المهدی» سیوطی

سیوطی از جمله دانشمندان عامه می باشد که با جمع آوری احادیث مهدویت در کتاب«العرف الوردی فی اخبار المهدی» به این موضوع ورود نموده و تالیفی از خود به جای گذاشته است. اما با مراجعه به کتاب روشن می گردد این تالیف صرفا به جمع آوری احادیث اقدام نموده که به تبع آن عاری از باب بندی موضوعی می باشد. این معضل باعث گردیده تا پژوهشگران با مراجعه به این کتاب برای یافتن موضوع مورد نظر دچار سردرگمی و با مجموعه احادیث وارده در یک موضوع روبه رو نشوند تا بتوانند تحلیل هایی از آن باب ارایه نمایند. تحقیق حاضر با روش گونه شناسی توصیفی _ تحلیلی و با بررسی ساختار و محتوای کتاب می کوشد تا با واکاوی کل کتاب و جداسازی احادیث آن در باب های مختلف به نظام مند نمودن روایات مطرح شده بپردازد. عنوان کتاب دارای مفهوم و مراد خاص است؛ «العرف» دارای دو معنی مکان و شیء مرتفع و بو و عطری پاک و خوشبخو و «الوردی» نور و درخشش می باشد که در مجموع به معنای احادیث و روایات عالی، مشهور که همچون نور می درخشد و عطر خوش او همه مکان ها را فرا گرفته است. کتاب برگرفته شده از الاربعین ابونعیم اصفهانی و دارای نه نسخه خطی در کتابخانه های مختلف و سه نسخه چاپ شده در عصر حاضر می باشد. 120حدیث از مجموع 255روایت ماثور بوده و این روایات در باب هایی نظیر اوصاف ظاهری حضرت مهدی؟عج؟ مردی از خاندان رسالت بودن، حوادث زمان ظهور و نشانه های آن، رویدادهای پس از ظهور و مدت حکومت دسته بندی شدند. در بخش دیگر به ماخذیابی از احادیث در کتاب پرداخته شد که مشخص گردید از 100 روایت نقل شده، 50 روایت از صحاح سته و باقی احادیث از منابع متفرقه بیان شده است. نکته حایز اهمیت آن که نیمی از مطالب موجود در کتاب روایت ماثور نمی باشد؛ بنابراین در این پژوهش از دسته بندی آنها صرف نظر شده و تمرکز اصلی بر احادیث نقل شده از نبی مکرم اسلام می باشد.