پایش چهارساله تغییرات خشکیدگی تاجی درختان بلوط ایرانی در ارتباط با ویژگی های فردی و رویشگاهی (مطالعه موردی: جنگل مله سیاه ایلام)

پژوهش پیش رو با هدف بررسی خشکیدگی تاجی درختان بلوط ایرانی در ارتباط با ویژگی های فردی و رویشگاهی آنها، روند تغییرات سلامت تاجی درختان را طی سال های 1398 تا 1401 در جنگل مله سیاه در نیمه شمالی استان ایلام مورد ارزیابی قرار داد. دو رویشگاه در دامنه های شمالی و جنوبی مشخص شد و در هر رویشگاه 100 درخت بلوط علامت گذاری شد. مشخصات هر درخت شامل قطر برابر سینه، ارتفاع درخت، قطر بزرگ و کوچک تاج و منشا درخت اندازه گیری و ثبت شد. وضعیت خشکیدگی تاج درختان ارزیابی شد و به چهار کلاسه خشکیدگی تاجی تقسیم شدند. ارزیابی خشکیدگی تاجی درختان طی چهار سال و در شهریورماه انجام شد. نتایج نشان داد، در رویشگاه شمالی بیشترین فراوانی درختان در کلاسه های سرخشکیده و خشکیدگی تاجی تا 50% و در رویشگاه جنوبی در کلاسه خشکیدگی تاجی بیش از 50% قرار دارد. میزان خروج درختان از کلاسه های سالم و سرخشکیده به ترتیب بیشتر بود که به کلاسه های خشکیدگی تاجی بالاتر منتقل شدند. کلاسه های سالم و سرخشکیده با تغییرات زمانی کاهشی همراه بودند و کلاسه خشکیدگی تاجی کمتر از 50% با تغییرات افزایشی همراه بود. قطر برابر سینه، ارتفاع و سطح تاج درختان سالم کمتر از درختان سایر کلاسه ها بود. فراوانی خشکیدگی تاجی در توده انبوه تر بیشتر بود. میزان خشکیدگی تاجی در درختان شاخه زاد بیشتر از دانه زاد بود، به علاوه تغییرات زمانی خشکیدگی تاجی در شاخه زادها بیشتر بود. نتیجه گیری شد که صفات فردی و اجتماعی و شرایط محیطی تاثیر قابل توجهی بر سلامت تاجی درختان بلوط و نحوه واکنش آنها به خشکسالی های رخ داده اخیر داشته است.