ارزیابی روند تغییرات لکه های گیاهی مراتع نیمه استپی با استفاده از متریک های سیمای سرزمین

الگوی سیمای سرزمین و تغییرات متناظر آن، بازتابی جامع از بوم شناسی محیط زیست است. فرآیندهای اکولوژیکی موجود در مقیاس های متفاوت موجب تکه تکه شدن و ازهم گسیختگی ساختارهای سیمای سرزمین شده و عامل تغییر در توزیع مکانی و سرنوشت لکه های موجود در آن می باشند. لکه های گیاهی، بخش نسبتا همگنی از سیمای سرزمین هستند که پاسخ متفاوتی به اختلالات طبیعی و اقدامات مدیریتی داشته و گویای پیشینه مدیریت حاکم بر منطقه می باشند. استفاده از روش های آشکارسازی برای تعیین روند تغییرات الگوی پراکنش با گذشت زمان در یک اکوسیستم، ضروری به نظر می رسد. متریک های سیمای سرزمین یکی از مهم ترین روش های آشکارسازی می باشد که زمینه کمی سازی ساختار و الگوی مکانی سیمای سرزمین را فراهم نموده و ماهیت پراکنش و توزیع اجزای ساختاری آن را قابل مقایسه می سازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند تغییرات الگوی لکه های گیاهی شهرستان بروجن که در یک چشم انداز ناهمگن در زاگرس مرکزی واقع شده است صورت گرفت. بدین منظور از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سال های 1990 و 2019 استفاده شد و سپس نسبت به طبقه بندی در نرم افزار Idrisi TerrSet اقدام شد. این امر منجر به تولید نقشه های طبقه بندی با لکه های متنوع و قرارگیری آنها در هفت کلاس متفاوت از نظر جامعه گیاهی شده است. به منظور کمی سازی الگوی سیمای سرزمین در سطح کلاس، متریک های CA، PLAND، ED، TE، ENN-MN و SHAPE-MN با استفاده از نرم افزار Fragstats محاسبه شدند. نتایج حاکی از کاهش تخریب و افزایش پایداری لکه ها در کلاس های Astragalus verus، Astragalus verus-Bromus tomentellus و Astragalus verus-Stipa hohenackeriana است. از طرفی، سیمای سرزمین پوشش یافته توسط کلاس های Bromus tomentellus، Bromus tomentellus-Stipa hohenackeriana و Stipa hohenackeriana روند افزایشی داشته که این امر نشان دهنده گسترش کلاس ها و کاهش ازهم گسیختگی آنها بوده است. نتایج همچنین نشان می دهد بجز کلاس Bromus tomentellus که نشان از افزایش پیچیدگی و شکل نامنظم لکه های آن است، روند تغییرات سایر کلاس ها نزولی بوده و بیانگر ساده تر و منظم تر شدن شکل لکه های هر کلاس در طول بازه زمانی مورد بررسی می باشد.